разві́твацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. разві́тваюся разві́тваемся
2-я ас. разві́тваешся разві́тваецеся
3-я ас. разві́тваецца разві́тваюцца
Прошлы час
м. разві́тваўся разві́тваліся
ж. разві́твалася
н. разві́твалася
Загадны лад
2-я ас. разві́твайся разві́твайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час разві́тваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

разві́твацца несов. проща́ться; откла́ниваться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разві́твацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца.

Незак. да развітацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развіта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. з кім. Абмяняцца развітальнымі словамі, паціснуць адзін аднаму рукі пры расставанні.

Р. перад ад’ездам.

2. з кім-чым. Пакінуць што-н., расстацца.

Р. са службай.

◊

Развітацца з белым светам (з жыццём) — памерці.

|| незак. разві́твацца, -аюся, -аешся, -аецца; наз. развіта́нне, -я, н. (паводле 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

откла́ниваться несов. адві́твацца, разві́твацца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нацалава́цца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; зак.

Нацешыцца ўволю пацалункамі. Калі пачалі развітвацца і маці хацела пацалаваць.. [Макара], дык ён адштурхнуў яе, чамусьці засаромеўшыся.. Праўда, ён развітаўся за руку і з Ксенькай, але з ёю ён нацалаваўся напярэдадні. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

не́хаць, прысл.

Разм.

1. Тое, што і нехаця. За лескамі, падвешанымі на сцяне.., яшчэ ляжаў жмак асакі, у якую конік тыркаў нехаць мордаю. Мурашка.

2. безас. у знач. вык. Няма ахвоты, жадання. Развітвацца — нехаць, А трэба, а час. Куляшоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проща́ться

1. (с кем-л.) разві́твацца;

2. (оказываться простительным) дарава́цца; см. прости́ться;

3. страд. дарава́цца; см. проща́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Расста́нне ’расставанне’ (ТСБМ), раста́не, у выразе нет раста́ня ’вельмі прыемна’ (брасл., Сл. ПЗБ) семантыка, імаверна, іншая, менавіта ’развітанне’, г. зн. нет раста́ня ’не хочацца развітвацца’; такім чынам, да ростань (гл.), параўн. і растанкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Расстрэ́цца растрэ́цца ’расстацца пасля сустрэчы’ (Кос., Стан.), росстрэ́цца ’размінуцца, разысціся’ (ТС), растрэ́цца ’расстацца’ (Пал.), сюды ж расстра́цца ’тс’ (Ян., Юрч. Вытв.) са зменай націскнога пад уплывам расста́цца. Да стрэцца (гл.) з семантычным развіццём, абумоўленым адным са значэнняў прэфікса раз‑/рас‑, параўн. таксама расстрава́цца ’развітвацца’ (чач., ЖНС), растрава́цца ’расставацца’ (Ян.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)