развяза́цца, -вяжу́ся, -вя́жашся, -вя́жацца; -вяжы́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раз’яднацца (пра канцы чаго-н. звязанага).
Развязаўся вузел.
Хустка развязалася.
2. перан., з кім-чым. Вызваліцца ад таго, што (хто) звязвае, не дае свабоды дзеянням (разм.).
Р. з кампаніяй.
|| незак. развя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развяза́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
развяжу́ся |
развя́жамся |
| 2-я ас. |
развя́жашся |
развя́жацеся |
| 3-я ас. |
развя́жацца |
развя́жуцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
развяза́ўся |
развяза́ліся |
| ж. |
развяза́лася |
| н. |
развяза́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
развяжы́ся |
развяжы́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
развяза́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
развяза́цца сов., в разн. знач. развяза́ться;
сту́жка ~за́лася — ле́нта развяза́лась;
р. з непрые́мным чалаве́кам — развяза́ться с неприя́тным челове́ком;
◊ язы́к ~за́ўся — язы́к развяза́лся;
мех ~за́ўся — прорва́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
развяза́цца, ‑вяжуся, ‑вяжашся, ‑вяжацца; зак.
1. Распусціцца, разысціся (пра канцы чаго‑н. звязанага). Але вось праз акно бачу, ідзе ў праўленне жанчына. Ідзе так хутка, што нават белая хустка на галаве развязалася, і вецер канцы яе заносіць на плечы. Пестрак. У Сцёпкі ў калідоры, перад самым выхадам ужо, развязалася абора ад лапця. Пальчэўскі. // Вызваліцца ад вяровак, завязак і пад., распакавацца. Пакет развязаўся. Мяшок развязаўся. □ Глянула Назарыха і абамлела. Што ж гэта? Яе вузельчык развязаўся, а ў Міхасёвай руцэ жмут чырвоненькіх паперак. Б. Стральцоў.
2. перан.; з кім-чым. Разм. Парваць сувязь з кім‑, чым‑н., вызваліцца ад каго‑, чаго‑н. Люба патрабавала, каб Генадзь хутчэй развязаўся з Вікторыяй. Сабаленка. Якаў хацеў сказаць, што ён ужо развязаўся з зямлёй, але гэта было б падобна на пахвальбу. Чарнышэвіч.
3. перан. Разм. Прыйсці да развязкі, вырашыцца. Плячысты дымаўскі дзяцюк .. дастаў капшук і рыхтаваўся закурыць, думаючы, мусіць, што справа развяжацца мірным спосабам. Крапіва.
•••
Язык развязаўся (развяжацца) гл. язык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассупо́ніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв . -ніцца; зак.
Развязацца (пра супоню на хамуце).
|| незак. рассупо́ньвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбарса́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак. (разм.).
Развязацца (пра аборы і пад.).
|| незак. разбэ́рсвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разбарса́цца, ‑аецца; зак.
Разм. Развязацца (пра аборы).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паразвя́звацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; зак.
Развязацца — пра ўсё, многае ці пра ўсіх, многіх.
Мяшкі паразвязваліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разлыга́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.
Вызваліцца ад вяроўкі, якой быў залыганы; развязацца.
Конь разлыгаўся.
|| незак. разлы́гвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развя́званне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. развязваць — развязаць і развязвацца — развязацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)