радзе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.
Рабіцца рэдкім, радзейшым, менш густым; змяншацца колькасна.
Радзее лес.
Радзее туман.
|| зак. парадзе́ць, -е́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радзе́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
радзе́е |
радзе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
радзе́ў |
радзе́лі |
| ж. |
радзе́ла |
| н. |
радзе́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
радзе́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
радзе́ць несов.
1. (становиться жиже) разжижа́ться;
2. (становиться реже) реде́ть;
тума́н радзе́е — тума́н реде́ет;
рады́ радзе́юць — ряды́ реде́ют
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радзе́ць, ‑ее; незак.
Станавіцца рэдкім (у 1–3 знач.) або больш рэдкім, менш густым, менш частым. Туман увачавідкі радзеў, у праяснелых разрывах яго ўжо зусім выразна мільгалі лапікі маку, камяні. Быкаў. Густы лес пачаў радзець, на змену вялікім дрэвам пайшоў малады дубняк. Васілеўская. Паступова воплескі радзелі, сёй-той падымаўся і выходзіў з залы. Асіпенка. // Змяншацца колькасна. Дружная сям’я танкістаў радзела з кожным боем. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Радзе́ць 1, радчэ́ць ’рабіцца рэдкім’, ’змяншацца колькасна’ (ТСБМ, Касп.). Ад рэ́дкі (гл.).
Радзе́ць 2 ’спрыяць’ (Касп., Бяльк.), сюды ж радзі́вы ’клапатлівы, дбайны’ (Сцяшк. Сл.), ’старанны’ (Др.-Падб.), ’старанны, дбайны’ (Гарэц.), ст.-бел. радѣти ’клапаціцца, дбаць’. Параўн. рус. раде́ть ’клапаціцца’, ’хацець, жадаць’, ’спадзявацца на што-небудзь’, ’радавацца чаму-небудзь’, ради́вый ’клапатлівы’, в.-луж. rodzić ’хацець, імкнуцца’, н.-луж. rožeś ’клапаціцца’, славен. róditi ’клапаціцца, захоўваць’, серб.-харв. ра́дити ’імкнуцца, працаваць’, балг. радя́, раде́я ’клапаціцца, старацца’, ст.-слав. радити ’клапаціцца’. Ад ра́да (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радчэ́ць несов., см. радзе́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
реде́ть несов. радзе́ць, радчэ́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
радчэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; незак.
Тое, што і радзець.
Радчэў туман.
|| зак. парадчэ́ць, -э́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
радчэ́ць, ‑эе; незак.
Тое, што і радзець. Дымілася рака, і там, дзе туман над ёй радчэў, разыходзіўся клубамі, барвовымі ўсплёскамі ружавела вада. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)