радзе́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. радзе́е радзе́юць
Прошлы час
м. радзе́ў радзе́лі
ж. радзе́ла
н. радзе́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час радзе́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

радзе́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; незак.

Рабіцца рэдкім, радзейшым, менш густым; змяншацца колькасна.

Радзее лес.

Радзее туман.

|| зак. парадзе́ць, -е́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

радзе́ць несов.

1. (становиться жиже) разжижа́ться;

2. (становиться реже) реде́ть;

тума́н радзе́е — тума́н реде́ет;

рады́ радзе́юць — ряды́ реде́ют

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радзе́ць, ‑ее; незак.

Станавіцца рэдкім (у 1–3 знач.) або больш рэдкім, менш густым, менш частым. Туман увачавідкі радзеў, у праяснелых разрывах яго ўжо зусім выразна мільгалі лапікі маку, камяні. Быкаў. Густы лес пачаў радзець, на змену вялікім дрэвам пайшоў малады дубняк. Васілеўская. Паступова воплескі радзелі, сёй-той падымаўся і выходзіў з залы. Асіпенка. // Змяншацца колькасна. Дружная сям’я танкістаў радзела з кожным боем. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радзе́ць (быць менш густым – пра валасы і г. д) sich lchten, dünner wrden; sltener wrden; an Zahl bnehmen*; sich verzehen* (пра туман)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Радзе́ць1, радчэ́ць ’рабіцца рэдкім’, ’змяншацца колькасна’ (ТСБМ, Касп.). Ад рэ́дкі (гл.).

Радзе́ць2 ’спрыяць’ (Касп., Бяльк.), сюды ж радзі́вы ’клапатлівы, дбайны’ (Сцяшк. Сл.), ’старанны’ (Др.-Падб.), ’старанны, дбайны’ (Гарэц.), ст.-бел. радѣти ’клапаціцца, дбаць’. Параўн. рус. раде́ть ’клапаціцца’, ’хацець, жадаць’, ’спадзявацца на што-небудзь’, ’радавацца чаму-небудзь’, ради́вый ’клапатлівы’, в.-луж. rodzić ’хацець, імкнуцца’, н.-луж. rožeś ’клапаціцца’, славен. róditi ’клапаціцца, захоўваць’, серб.-харв. ра́дити ’імкнуцца, працаваць’, балг. радя́, раде́я ’клапаціцца, старацца’, ст.-слав. радити ’клапаціцца’. Ад ра́да (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

парадзе́ць гл. радзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

радчэ́ць несов., см. радзе́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

реде́ть несов. радзе́ць, радчэ́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

радчэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; незак.

Тое, што і радзець.

Радчэў туман.

|| зак. парадчэ́ць, -э́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)