рага́ты

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. рага́ты рага́тая рага́тае рага́тыя
Р. рага́тага рага́тай
рага́тае		 рага́тага рага́тых
Д. рага́таму рага́тай рага́таму рага́тым
В. рага́ты (неадуш.)
рага́тага (адуш.)		 рага́тую рага́тае рага́тыя (неадуш.)
рага́тых (адуш.)
Т. рага́тым рага́тай
рага́таю		 рага́тым рага́тымі
М. рага́тым рага́тай рага́тым рага́тых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рага́ты, -ая, -ае.

1. Які мае рогі.

Буйная рагатая жывёла.

2. Які мае форму рога¹.

Р. месяц.

3. Пра мужа, якому здраджвае жонка; ашуканы жонкаю (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рага́ты

1. рога́тый; (с большими рогами — ещё) рога́стый;

буйна́я ~тая жывёла — кру́пный рога́тый скот;

р. буга́й — рога́стый бык;

2. перен., разг., шутл. рога́тый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рага́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае рогі. Буйная рагатая жывёла. □ Які вялікі ён [лось], рагаты, Паджары і стрынгаляваты. Колас. Каровы заўсёды ідуць спаважнай цяжкаю ступою, дабрадушна трасучы рагатымі ілбамі. Якімовіч. / у знач. наз. рага́ты, ‑ага, м.; рага́тая, ‑ай, ж. Няма куды рагатаму падзецца. Спужаўся ён, аж дыхаць заняло. Корбан.

2. З выгнутымі вострымі канцамі, падобнымі на рогі. Зоры ў небе чыстым, Вішні каля хаты, За кляновым лістам Маладзік рагаты. Астрэйка. Павесіўшы шапку на рагатую вешалку, што стаяла побач, не распранаючыся, [Юрка] падсеў да дзяўчыны. Карпаў.

3. Разм. Якому здраджвае жонка, абмануты жонкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рага́ты ’чорт’ (Інстр. 2). Табуіраваная назва міфалагічнай істоты паводле знешняй прыметы — наяўнасці рогаў. Да ро́г 1 (гл.), параўн. рага́тка ’рагатая карова’ (Мат. Гом.; брасл., глыб., талач., леп., ЖНС); з няясным значэннем (’неўпарадкаваная’?): хата рагата, дзела ў ёй шмат (Сержп. Прык.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рога́стый разг. рага́ты.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расаха́ты, -ая, -ае.

1. 3 раздвоеным ствалом; вілаваты.

Стары р. дуб.

2. Рагаты, з галіністымі рагамі.

Р. лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рога́тый в разн. знач. рага́ты;

рога́тый скот рага́тая жывёла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

алья́с, ‑у, м.

Шматгадовая травяністая трапічная расліна сямейства лілейных з тоўстымі прадаўгаватымі калючымі лістамі; алоэ. На вокнах, як і раней, стаяў рагаты калючы альяс. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расаха́ты, ‑ая, ‑ае.

1. З раздвоеным ствалом; вілаваты. Месца для адпачынку выбіраем на пагорку, пад старым расахатым дубам. Сачанка. Над Прыпяццю, за хатамі, Ля самага сяла, Сасонка расахатая Маленькая расла. Прыходзька.

2. Рагаты, з галіністымі рагамі. Расахаты лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)