пі́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пі́к пі́кі
Р. пі́ка пі́каў
Д. пі́ку пі́кам
В. пі́к пі́кі
Т. пі́кам пі́камі
М. пі́ку пі́ках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пік м.

1. род. пі́ка (горная вершина) пик;

2. род. пі́ку (наивысший подъём в работе, движении и т.п.) пик;

◊ гадзі́ны пік; час пік — часы́ пик

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пік-трансфарма́тар

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. пік-трансфарма́тар пік-трансфарма́тары
Р. пік-трансфарма́тара пік-трансфарма́тараў
Д. пік-трансфарма́тару пік-трансфарма́тарам
В. пік-трансфарма́тар пік-трансфарма́тары
Т. пік-трансфарма́тарам пік-трансфарма́тарамі
М. пік-трансфарма́тары пік-трансфарма́тарах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пик​II (наивысший подъём в работе, движении и т. п.)

1. сущ. пік, род. пі́ку м.;

2. прил. пік неизм.;

◊

часы́ пик час пік.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пі́ка

‘зброя’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. пі́ка пі́кі
Р. пі́кі пі́к
Д. пі́цы пі́кам
В. пі́ку пі́кі
Т. пі́кай
пі́каю		 пі́камі
М. пі́цы пі́ках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пі́ка

‘картачная масць’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. пі́ка пі́кі
Р. пі́кі пі́к
Д. пі́цы пі́кам
В. пі́ку пі́кі
Т. пі́кай
пі́каю		 пі́камі
М. пі́цы пі́ках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Пы́каць ’пукаць губамі, курыць люльку, запінацца пры размове ці чытанні’ (Нас., Шат., Гарэц., Др.-Падб., Варл.), ’гаварыць невыразна, неразборліва’ (ТСБМ, Ян., Сл. ПЗБ), ’марудна рабіць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), пы́кнуць ’пікнуць’ (Яруш.), пык, пык‑мык — імітуе шамканне губамі, заіканне, курэнне (Нас.; мсцісл., Нар. лекс., Растарг.), пэк‑мэк ’тс’ (драг., Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), пыкі ’ціхая, патайная размова’ (Нас.), пыклі́вы, пуклі́вы ’марудны’ (паст., в.-дзв., рас., Сл. ПЗБ). Гукапераймальнае, сюды ж пік ’становішча таго, хто хацеў апраўдацца, але раптам змоўк’ (Нас.), пі́кавы, пы́кавы ’заіка’ (пін., кам., З нар. сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шасцёрка ж., в разн. знач. шестёрка;

напіса́ць ~ку — написа́ть шестёрку;

па гэ́тым маршру́це хо́дзіць трамва́й ш. — по э́тому маршру́ту хо́дит трамва́й шестёрка;

ш. пік — карт. шестёрка пик

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чацвёрка ж., в разн. знач. четвёрка;

напіса́ць ~ку — написа́ть четвёрку;

атрыма́ць ~ку на экза́мене — получи́ть четвёрку на экза́мене;

вясёлая ч. дзяце́й — весёлая четвёрка ребя́т;

ч. ко́ней — четвёрка лошаде́й;

ч. пік — четвёрка пик;

ло́дка-ч. — ло́дка-четвёрка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Іглі́ца ’іголкападобнае лісце хвойных дрэў і кустоў’ (ТСБМ, Сцяшк. МГ, Янк. I, Янк. III), ’папярочны драўляны брусок, якім змацоўваюцца дзвярныя дошкі’ (ТСБМ, Бяльк., Сцяшк. МГ, Касп., Янк. III, Мат. Маг., Інстр. I, Інстр. II, В. В., 107), ’брусок, што злучае брусы з зубамі ў баране, праходзячы праз іх’ (Бяльк.), ’планка (у табурэтцы, стале)’ (Сцяц.), ’драўляны ручны чаўнок для вязання рыбалоўных сецей’ (Крыв., 167). Рус. дыял. и́гли́ца, церск., урал. ’ігла для шыцця’, церск., сарат., наўг., урал., перм., цюмен. ’ігла для вязання сецей’, кастр. ’доўгі завостраны драўляны цвік’, тамб. ’жэрдка ў загарадзі, поручнях і г. д.’, паўд. ’папярочныя брусы бараны’, дан., паўд., смал., урал., разан. ’папярочны брусок, якім змацоўваюцца дошкі’ і іншыя вельмі блізкія значэнні: укр. гли́ця ’драўляная ігла’, ’хвоя, шыпулькі хвойнага дрэва’, ’баляса, слуп у поручнях, загарадзі’, ’папярочная злучальная жэрдка’, ’кладка’ (Грынч.), польск. iglica ’ігла, вязальная спіца’, ’вастрыё, верхавіна, пік’, ’жалезны кол’, н.-луж. jeglica ’іголка’, чэш. jehlice ’іголка, шпілька’, ’спіца’, славац. ihlica ’ігла, шпілька’, ’спіца’, ’драўляны ці металічны прут для замацавання ярма на шыі жывёлы’, славен. iglica ’іголка’, ’жалезны шворан у возе’, ’прут, які змацоўвае часткі ярма’, серб.-харв. ѝглица ’іголка’, ’ступенька, перакладзіна’, балг. игли́ца ’іголка’. Ст.-рус. иглица ’драўляныя брускі, якія выкарыстоўваюць пры будаўніцтве памяшканняў’, ’пякучы валасок некаторых раслін’ (XVII ст.). Прасл. утварэнне з суф. ‑ica ад *jьgъla (гл. ігла). Трубачоў, Эт. сл., 8, 214–215. Семантычны зрух у напрамку ’змацавальная жэрдка, перакладзіна, палка’ → ’завостраная на канцы палка’ → ’іголка’ → ’лісце хвойных дрэў’ (па падабенству).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)