пы́рскі
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
пы́рскі |
| Р. |
пы́рскаў |
| Д. |
пы́рскам |
| В. |
пы́рскі |
| Т. |
пы́рскамі |
| М. |
пы́рсках |
Крыніцы:
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пы́рскі, -аў, адз. пы́рска, -і, ДМ -рсцы, ж.
1. Кроплі вадкасці, якія разлятаюцца пры ўдары, усплёску.
2. чаго. Дробныя часцінкі цвёрдага цела (шкла, лёду і пад.), якія разлятаюцца ад удару.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пы́рскі, -каў, ед. пы́рска ж. бры́зги
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пы́рскі, ‑аў; адз. пырска, ‑і, ДМ пырсцы, ж.
Кроплі вадкасці, якія разлятаюцца ад удару, усплёску і пад. Вунь — пляснуў шчупак па вадзе, Аж пырскі наўкруг паляцелі. Бялевіч. Бочка на драбінах кідалася і аблівалася пырскамі. Лобан. // Дробныя часцінкі чаго‑н., што разлятаецца ў розныя бакі. Конь ахвотна бег з паднятай галавою, і снег з-пад капытоў разлятаўся ў бакі пырскамі камячкоў. Пестрак. Спалохана войкае шкло, танюткімі пырскамі рассыпаўшыся па падлозе. Скрыган. // перан. Пра рассеяныя прамяні святла. Сонца заходзіла, распырскваючы чырвона-медзяныя пырскі па траве, па белай кары маладых бярозак. Мурашка. Па франтонах, па карнізах І па трубах сонца льецца І ва ўсіх фантанах знізу На мільёны пырскаў б’ецца. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пы́рска
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пы́рска |
пы́рскі |
| Р. |
пы́рскі |
пы́рскаў |
| Д. |
пы́рсцы |
пы́рскам |
| В. |
пы́рску |
пы́рскі |
| Т. |
пы́рскай
пы́рскаю |
пы́рскамі |
| М. |
пы́рсцы |
пы́рсках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
бры́зги мн. пы́рскі, -каў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Прыск ’іскра’, приски, пырски ’пырскі’ (Яруш.), пры́скі ’пырскі; кроплі вады, дажджу’; ’іскры’ (Бяльк.). Нулявы дэрыват ад пы́рскаць, пры́скаць. Гл. яшчэ пырскі, прысак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пералі́ў, ‑ліву, м.
Пераход ад аднаго адцення, колеру, тону да другога. Мяккія пералівы святла. Пералівы голасу. □ Пырскі бліснулі на сонцы вясёлкавымі пералівамі. Шамякін. Гучныя пералівы гармоніка і песні поўнілі вёску. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацэ́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.
Трапіць у цэль. Алесь пацэліў дзвюма кулямі з трох — відаць было, як паляцелі каменныя пырскі. Караткевіч. // Патрапіць зрабіць. Доўга не мог пацэліць [Мароз], каб зашпіліць аплік каўняра. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пры́сік, прыск ’адзёр ці хвароба накшталт адру’ (барыс., Шн. 3). Вытворныя ад пры́скаць (гл.). Хвароба, магчыма, названая таму, што высыпка на целе падобна на чырвоныя пырскі. Але параўн. прышч (гл.), значэнне якога Мяркулава (Этимология–1970, 148 і наст., 204) рэканструюе як ’расток; элемент сыпі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)