Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пухо́вы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пухо́вы |
пухо́вая |
пухо́вае |
пухо́выя |
| Р. |
пухо́вага |
пухо́вай
пухо́вае |
пухо́вага |
пухо́вых |
| Д. |
пухо́ваму |
пухо́вай |
пухо́ваму |
пухо́вым |
| В. |
пухо́вы (неадуш.)
пухо́вага (адуш.) |
пухо́вую |
пухо́вае |
пухо́выя (неадуш.)
пухо́вых (адуш.) |
| Т. |
пухо́вым |
пухо́вай
пухо́ваю |
пухо́вым |
пухо́вымі |
| М. |
пухо́вым |
пухо́вай |
пухо́вым |
пухо́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пухо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Зроблены з пуху або напханы пухам. Пуховая падушка. □ На будоўлі кожны дзень з’яўлялася сціплая невысокая жанчына ў гумовых ботах і ў цёплай пуховай хустцы. Грахоўскі. // Такі, як пух; які нагадвае пух. Быў на дзіва ясны дзень, пякло сонца, а неба — сіняе, і толькі дзе-нідзе з’яўляліся невялікія пуховыя хмаркі. Гурскі.
2. Які дае пух. Пуховыя пароды коз.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пухо́вы 1 ’зроблены з пуху’ (ТСБМ, Бяльк.). Ад пух ’падшэрстак, ворс, дробнае пер’е’.
Пухо́вы 2 ’неправеяны, неачышчаны, з мякінай’: пуховая мука, хлеб пуховы (Арх. Федар., Жд. 2), ст.-бел. пуховый ’тс’, рус. пухо́вый ’перамолаты разам з мякінай (пра муку); пышны, рыхлы і лёгкі (пра хлеб)’. Ад пух ’мякіна, адходы пры веянні, паланні’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пух, -у, м.
1. Мяккія і тонкія валаскі пад пер’ем птушак, шэрсцю жывёл.
Гусіны п.
Казіны п.
2. Тонкія лёгкія валаскі на скуры твару, на целе.
П. на твары ў дзіцяці.
3. Тоненькія валаконцы на раслінах, пладах.
Тапаліны п.
◊
Ні пуху ні пер’я (разм.) — пажаданне ўдачы.
У пух і прах (разм.) — зусім, канчаткова.
Разбіць у пух і прах.
|| памянш. пушо́к, -шку́, м. Над верхняй губой прабіваецца п.
|| прым. пухо́вы, -ая. -ае (да 1 знач.).
Пуховая хустка (з казінага пуху).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пухо́ўка ’рагоз, катах рагозу’ (Нас.; дзісн., Жыв. сл.; Кіс.; Гарэц.), ’порхаўка’ (Нас., Бяльк.). Да пуховы 1, параўн. пухо́ўка ’пуховая падушка’ (Нас.), сюды ж, відаць, і пухо́ўка ’гатунак яблыкаў’: пухоўкі растуць вялікія (Янк. 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пе́рнаць ’пасцель, пярына’ (лід., Ант.), пірнач ’пярына, пуховы матрац, пухавік’, пернач ’тс’ (Сл. Брэс., Нар. лекс., Нар. сл.). З польск. piernat ’матрац, набіты пер’ем’, у якім суф. ‑at быў заменены на ‑аі(ь і ‑ач. Гл. пярнсіт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
раздзялі́цца, ‑дзялюся, ‑дзелішся, ‑дзеліцца; зак.
1. Распасціся на часткі; падзяліцца. Калі ж Марыя зусім блізка нагнулася над гняздзечкам, пуховы мячык раздзяліўся на пяць жывых істот. Кулакоўскі. Настаўнікі раздзяліліся на дзве групы. На чале адной стаяў Садовіч, другую павёў Лабановіч. Колас. // Даць два або некалькі адгалінаванняў, разгалінавацца. Неўзабаве, за крутым паваротам, Быстранка раздзялілася на два рукавы. Брыль.
2. Размеркавацца паміж кім‑, чым‑н. Функцыі раздзяліліся. Абавязкі раздзяліліся.
3. перан. Разысціся ў чым‑н., выявіць розніцу, не супасці. Камандзір прапанаваў усё ж ісці нацянькі ў Шчотаўку. Думкі раздзяліліся. Федасеенка.
4. Падзяліць паміж сабой маёмасць, гаспадарку; адасобіцца адзін ад другога. Кавалёва больш не слухала Фёклу. Перад ёй сядзеў Іван Лазоўскі і пераконваў, што з дачкою Лідай жыць не можа, раздзяліліся, а адшчапіцца няма куды. Дуброўскі.
5. У матэматыцы — не даць астачы пры дзяленні; падзяліцца. Шэсць раздзеліцца на тры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)