пу́жала
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
пу́жала |
пу́жалы |
| Р. |
пу́жала |
пу́жал |
| Д. |
пу́жалу |
пу́жалам |
| В. |
пу́жала |
пу́жалы |
| Т. |
пу́жалам |
пу́жаламі |
| М. |
пу́жале |
пу́жалах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пу́жала ср. пу́гало, чу́чело
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пу́жала, ‑а, н.
Тое, што і пудзіла (у 1 знач.). Заяц баіцца незнаёмых рэчаў, у тым ліку і пужал, якія ставяць на палях для таго, каб адагнаць яго. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пу́жала ’пудзіла’ (ТСБМ, Касп.), пужа́ла ’тс’ (Нас., Гарэц., Бяльк.; полац., Янк. 2), пужа́дла, пужа́йла (паст., брасл., Сл. ПЗБ; Жд. 2), пужа́йло ’пудзіла; нелюдзімы чалавек’ (ТС; нараўл., добр., Мат. Гом.). Утворана ад пужа́ць (гл.), параўн.: здзелав с онучки пужайло и ходзя кругом, пужая верабьёв (Рам. 3).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пужа́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пужа́ю |
пужа́ем |
| 2-я ас. |
пужа́еш |
пужа́еце |
| 3-я ас. |
пужа́е |
пужа́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пужа́ў |
пужа́лі |
| ж. |
пужа́ла |
| н. |
пужа́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пужа́й |
пужа́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пужа́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
страшы́дла, -а, мн. -ы, -аў, н. (разм.).
Той, хто (або тое, што) мае страшны выгляд; той, хто (або тое, што) выклікае страх; страхоцце, пужала.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жу́пел, -а, м.
1. Згодна з рэлігійнымі ўяўленнямі хрысціян: гарачая смала, падрыхтаваная ў пекле для пакарання грэшнікаў (уст.).
2. перан. Нешта страшнае, агіднае; пужала.
Быць жупелам для каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пу́гало
1. пу́дзіла, -ла ср., пу́жала, -ла ср.;
2. перен. пу́дзіла, -ла ср., пу́жала, -ла ср., страшы́дла, -ла ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жу́пел, ‑а, м.
1. Уст. Гарачая смала, якая, па ўяўленню хрысціянскай рэлігіі, нібыта прыгатавана ў пекле для пакарання грэшнікаў.
2. перан. Што‑н. страшнае, агіднае; пужала.
[Стар.-слав.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пужа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
1. Наводзіць страх, палохаць. Пукатыя вочы, крывая дзюба [пугача] нават цяпер пужаюць. Маўр. Вецер гойсае па пушчы і галлё сухое трушчыць, птушанят малых пужае на яліне у гняздзе. Грахоўскі. // Прымушаць баяцца каго‑, чаго‑н., страшыць кім‑, чым‑н. Пужаць дзяцей бабай-ягой. □ Словы «генеральная рэпетыцыя» здаваліся сялянам нейкім страшыдлам, ім нават пужалі дзяцей. Пшыркоў. // Выклікаць трывогу. Работа не пужала мяне, а пужала беспрасветнасць яе. Скрыган. [Доктар:] — Але скажу вам, што жанчына, якая ніколі не плача, мяне пужае і.. замарожвае. Васілевіч.
2. Спужаўшы, прымушаць падняцца з месца, пабегчы, паляцець. Прыжмурыўшы вока, Міколка ўглядаецца ў далёкую грушу .. — Ізноў нехта бусла пужае... Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)