прычашча́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. прычашча́юся прычашча́емся
2-я ас. прычашча́ешся прычашча́ецеся
3-я ас. прычашча́ецца прычашча́юцца
Прошлы час
м. прычашча́ўся прычашча́ліся
ж. прычашча́лася
н. прычашча́лася
Загадны лад
2-я ас. прычашча́йся прычашча́йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час прычашча́ючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прычашча́цца несов., возвр., страд., церк. причаща́ться, приобща́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прычашча́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да прычасціцца.

2. Зал. да прычашчаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прычасці́цца, -чашчу́ся, -часці́шся, -часці́цца; -часці́мся, -часціце́ся, -часця́цца; зак.

У вернікаў: прыняць прычасце (у 1 знач.).

|| незак. прычашча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

причаща́ться возвр., страд. прычашча́цца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

приобща́ться

1. прылуча́цца, далуча́цца (да чаго), уключа́цца (у што);

2. церк. прычашча́цца;

3. страд. прылуча́цца, далуча́цца (да чаго), уключа́цца (у што); дадава́цца; прычашча́цца; см. приобща́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прычашчэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прычашчаць — прычасціць і прычашчацца — прычасціцца.

2. Адзін з абрадаў хрысціянскай рэлігіі, у якім веруючыя ў выглядзе хлеба і віна прымаюць быццам цела і кроў Хрыста.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыпе́рці, ‑пру, ‑прэш, ‑прэ; ‑пром, ‑праца; пр. прыпёр, ‑перла; зак.

1. каго-што. Напіраючы, прыціснуць да каго‑, чаго‑н. [Старац] падкруціў струны, прыпёр скрыпку да жывата і даў.. смыка па струнах. Чорны. Зноў мяне адціснулі ў куток, прыперлі да печкі. Грамовіч. // Загнаць да самай перашкоды, у месца, адкуль няма куды адступаць. Аказалася, што бой быў у хаце, і Сымон прыпёр Міколу ў куток. Колас. Не паддаваўся конь, а пасля прыпёр яго Саўка да самай рэчкі ў куток балота. Чорны. // перан. Паставіць у безвыходнае становішча. А цяпер прыперла Яначку вясна — ніяк не выкруцішся. Крапіва. — Ты б, скажам, да мяне прыйшоў, я — да цябе, дык не! Як прыпрэ што-небудзь, тады бяжыш да суседа. Чарнышэвіч.

2. каго-што. Разм. груб. Прынесці, прывезці, даставіць. [Ілья:] — Вечарам я табе прыпру цэлы пуд рыбы. Васілёнак. Пакуль бабёр паэму разглядаў, Вол зноў прынёс паэму, верш і доніс. А дні праз два — тры нарысы прыпёр. Корбан. — Дроў табе — дзве машыны прыпру! Ракітны.

3. Разм. груб. Прыйсці, прыбыць. — Не мог ты паўгадзіны ў царкве пабыць, памаліцца? Дык ты скарэй на балота, да чарцей пабег, а цяпер.. прычашчацца прыпёр? Не буду прычашчаць! — прамовіў а. Мадэст і павярнуўся з чашаю ўбок. Колас. // Прыйсці, сабрацца ў вялікай колькасці.

4. безас. Разм. груб. Вельмі захацецца; тэрмінова спатрэбіцца. — Так пільна прыперла са мною раіцца? Няма хіба з кім? — і Макар пакрыўджана ўсміхнуўся. Дуброўскі.

•••

Прыперці да сцяны (сценкі) каго — пазбавіць магчымасці адмаўляцца, адпірацца. [Поля:] — Перш рэплікі кідаў, а потым змоўк. Прыперлі да сцяны. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)