прыручы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак., каго (што).
Прыручыць да выканання волі чалавека, зрабіць ручным, паслухмяным.
П. дзікага кабана. П. нелюдзімага юнака (перан.).
|| незак. прыруча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыручэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыручы́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыручу́ |
прыру́чым |
| 2-я ас. |
прыру́чыш |
прыру́чыце |
| 3-я ас. |
прыру́чыць |
прыру́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыручы́ў |
прыручы́лі |
| ж. |
прыручы́ла |
| н. |
прыручы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыручы́ |
прыручы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыручы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыручы́ць сов.
1. приручи́ть, одома́шнить;
2. перен., разг. приручи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыручы́ць, ‑ручу, ‑ручыш, ‑ручыць; зак., каго-што.
1. Зрабіць ручным, прымусіць прывыкнуць да каго‑, чаго‑н. (жывёлу, птушку і пад.). А выведуцца маладыя арляняты, возьме [Гошка] адно з гнязда і прыручыць: няхай у іх будзе ручны арол. Даніленка. Выходзіць, калі добра даглядаць, абыходзіцца з ім як след, дык і ваўка можна прыручыць. Пальчэўскі.
2. перан. Разм. Зрабіць каго‑н. больш даверлівым, паслухмяным; прывучыць да сваіх парадкаў. «Малады яшчэ, толькі з інстытута, — цікуючы спадылба на Антона Антонавіча, разважаў Маслабаеў. — Яго няцяжка прыручыць, пад свой, так сказаць, уплыў узяць». Каршукоў. «Ну і мядзведзь, — думаў Сярмяжка, пазіраючы, як павольна клыпае гэты здаравяка. — Нічога, мы цябе прыручым». Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыручы́ць ’зрабіць ручным’, ’даручыць’ (люб., Сл. ПЗБ; Жд.), прыручы́цца ’прыстасавацца, навучыцца’ (ТС). Ст.-бел. прирука ’даручэнне’ (Гарб.). Рус. приручи́ть ’прыручыць’, дыял. калуж., разан., смал. ’даручыць’, укр. приручи́ти ’даручыць’. Да рука (гл.), г. зн. зрабіць так, каб нехта быў ’пры руцэ’. Параўн. ручны, ручацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
одома́шнить сов. прыручы́ць, зрабі́ць сво́йскім;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
приручи́ть сов., прям., перен. прыручы́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыруча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыручыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыручэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыручаць — прыручыць і прыручацца — прыручыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прикорми́ть сов. (приручить — о животных) прыручы́ць, прыкармі́ць; (приманить) прына́дзіць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)