прыдушы́ць, -ушу́, -ўшыш, -ўшыць; -ўшаны; зак., каго (што).
Прыціснуўшы, задушыць.
П. кураня.
|| незак. прыду́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдушы́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прыдушу́ |
прыду́шым |
| 2-я ас. |
прыду́шыш |
прыду́шыце |
| 3-я ас. |
прыду́шыць |
прыду́шаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прыдушы́ў |
прыдушы́лі |
| ж. |
прыдушы́ла |
| н. |
прыдушы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прыдушы́ |
прыдушы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прыдушы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыдушы́ць сов.
1. придави́ть;
п. бервяно́м — придави́ть бревно́м;
2. (прижав, задушить) придуши́ть, придави́ть;
3. перен. придави́ть, приглуши́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыдушы́ць, ‑душу, ‑душыш, ‑душыць; зак.
1. каго. Пазбавіўшы магчымасці дыхаць, выклікаць чыю‑н. смерць; задушыць. Уначы [Вуйскі] прыдушыў .. фашыста і, забраўшы ўсе дакументы, выехаў на яго машыне. Шамякін. Браток абяцаў памагчы сваёй далёкай сваячцы, а як сцямнела, заманіў на выган і прыдушыў яе. Асіпенка.
2. каго. Прыціснуўшы, забіць каго‑н. або нанесці траўму, пашкоджанне каму‑н. Урэшце ўсё гэта надакучыла ільву, і ён прыдушыў дзіцянё сваёй цяжкай лапай. Маўр. Некалькі з іх [бярвёнаў] абвалілася, прыдушыўшы тэлефаніста. Мележ. / у безас. ужыв. — Браткі, таварышы! — закрычаў Чыжык. — Прыдушыла! Ратуйце! Лупсякоў. // Прыціснуўшы, сціснуўшы, задушыць (насякомае). На потную нагу сеў авадзень. Пані халатам прыдушыла яго. Бажко.
3. перан.; каго. Давесці да стану прыгнечанасці; падзейнічаць прыгнятальна. Адчуванне адзіна зручнай і безнадзейна ўпушчанай магчымасці зусім прыдушыла .. [Рыбака]. Быкаў.
4. перан.; што. Не даць магчымасці праявіцца, развіцца (з’яве, пачуццю, адчуванню і пад.). Прыдушыць смех. □ У мяне і ў самога слёзы падпіралі пад самае горла, але я іх прыдушыў у сабе і сказаў як мага спакайней: — Не трэба, мама, плакаць. Сабаленка. Неўтаймоўную дзіцячую фантазію [Генькі] не прыдушыла жалезная пята вайны. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падмя́ць, -дамну́, -дамне́ш, -дамне́; -дамнём, -дамняце́, -дамну́ць; -дамні́; -мя́ты; зак., каго-што.
Наваліўшыся, прыдушыць.
П. пад сябе праціўніка (у барацьбе).
|| незак. падміна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
придуши́ть сов., разг. прыдушы́ць, мног. папрыду́шваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыду́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыдушыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыду́шваць несов. прида́вливать; см. прыдушы́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазаціска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Заціснуць, зашчаміць усё, многае. Пазаціскаць у руках грошы.
2. Шчыльна заткнуць усё, многае. Пазаціскаць вушы.
3. Разм. Ціскаючы, заціснуць, прыдушыць усіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падмя́ць, падамну, падамнеш, падамне; падамнём, падамняце; зак., каго-што.
Наваліўшыся, падабраць пад сябе, прыціснуць, прыдушыць. Вось.. [камбайн] урэзаўся ў густую жытнюю сцяну, паваліў, падмяў яе пад сябе. Васілевіч. Натоўп разагналі. Некалькі чалавек падмялі коньмі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)