пру́ска-аўстры́йскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пру́ска-аўстры́йскі |
пру́ска-аўстры́йская |
пру́ска-аўстры́йскае |
пру́ска-аўстры́йскія |
| Р. |
пру́ска-аўстры́йскага |
пру́ска-аўстры́йскай пру́ска-аўстры́йскае |
пру́ска-аўстры́йскага |
пру́ска-аўстры́йскіх |
| Д. |
пру́ска-аўстры́йскаму |
пру́ска-аўстры́йскай |
пру́ска-аўстры́йскаму |
пру́ска-аўстры́йскім |
| В. |
пру́ска-аўстры́йскі (неадуш.) пру́ска-аўстры́йскага (адуш.) |
пру́ска-аўстры́йскую |
пру́ска-аўстры́йскае |
пру́ска-аўстры́йскія (неадуш.) пру́ска-аўстры́йскіх (адуш.) |
| Т. |
пру́ска-аўстры́йскім |
пру́ска-аўстры́йскай пру́ска-аўстры́йскаю |
пру́ска-аўстры́йскім |
пру́ска-аўстры́йскімі |
| М. |
пру́ска-аўстры́йскім |
пру́ска-аўстры́йскай |
пру́ска-аўстры́йскім |
пру́ска-аўстры́йскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пру́ска-герма́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пру́ска-герма́нскі |
пру́ска-герма́нская |
пру́ска-герма́нскае |
пру́ска-герма́нскія |
| Р. |
пру́ска-герма́нскага |
пру́ска-герма́нскай пру́ска-герма́нскае |
пру́ска-герма́нскага |
пру́ска-герма́нскіх |
| Д. |
пру́ска-герма́нскаму |
пру́ска-герма́нскай |
пру́ска-герма́нскаму |
пру́ска-герма́нскім |
| В. |
пру́ска-герма́нскі (неадуш.) пру́ска-герма́нскага (адуш.) |
пру́ска-герма́нскую |
пру́ска-герма́нскае |
пру́ска-герма́нскія (неадуш.) пру́ска-герма́нскіх (адуш.) |
| Т. |
пру́ска-герма́нскім |
пру́ска-герма́нскай пру́ска-герма́нскаю |
пру́ска-герма́нскім |
пру́ска-герма́нскімі |
| М. |
пру́ска-герма́нскім |
пру́ска-герма́нскай |
пру́ска-герма́нскім |
пру́ска-герма́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пру́ска-саксо́нскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пру́ска-саксо́нскі |
пру́ска-саксо́нская |
пру́ска-саксо́нскае |
пру́ска-саксо́нскія |
| Р. |
пру́ска-саксо́нскага |
пру́ска-саксо́нскай пру́ска-саксо́нскае |
пру́ска-саксо́нскага |
пру́ска-саксо́нскіх |
| Д. |
пру́ска-саксо́нскаму |
пру́ска-саксо́нскай |
пру́ска-саксо́нскаму |
пру́ска-саксо́нскім |
| В. |
пру́ска-саксо́нскі (неадуш.) пру́ска-саксо́нскага (адуш.) |
пру́ска-саксо́нскую |
пру́ска-саксо́нскае |
пру́ска-саксо́нскія (неадуш.) пру́ска-саксо́нскіх (адуш.) |
| Т. |
пру́ска-саксо́нскім |
пру́ска-саксо́нскай пру́ска-саксо́нскаю |
пру́ска-саксо́нскім |
пру́ска-саксо́нскімі |
| М. |
пру́ска-саксо́нскім |
пру́ска-саксо́нскай |
пру́ска-саксо́нскім |
пру́ска-саксо́нскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Пру́ск
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Пру́ск |
| Р. |
Пру́ска |
| Д. |
Пру́ску |
| В. |
Пру́ск |
| Т. |
Пру́скам |
| М. |
Пру́ску |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
векавы́, ‑ая, ‑ое.
Які жыве, існуе вякамі, вельмі доўга; стары. Векавыя дубы. Векавыя паданні. □ Ідзе чалавек бестурботны, Разглядвае лес векавы. Колас. [Гвардзейцы Ракасоўскага] завяршылі канчатковай перамогай векавое змаганне славян з крыжацка-пруска-фашысцкай навалай. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перамо́га (пірямо́га) ’поспех у змаганні, на вайне; поўны поспех, трыумф’, ’пераадоленне’ (Нас., Гарэц., ТСБМ, Бяльк.), перамага́ць ’пераадольваць’ (Шат., Касп.), ’браць верх’ (брасл., Сл. ПЗБ), ’пераганяць каго-небудзь, апярэджваць’ (Ян.), перамагчы́, перамогчы́, пірямо́ч ’перамагчы’ (ТС, Сл. ПЗБ, Бяльк.), рус. смал. взяць перемо́гу ’ўзяць верх’. Укр. перемо́га, палт. перема́га ’перамога’, польск. малаўжывальнае і семантычна адрознае przemoga ’сіла, моц’, якія з’яўляюцца ўтварэннямі з прыстаўкі пера- і дзеяслова магчы (гл.) < прасл. *per‑ і *mogti > *per‑magati (параўн. яшчэ ст.-усх.-слав. перемогати ’намагацца перамагчы’ (1216 г.), перемогати се (1140 г.), перемочи ’перамагчы’ (1216 г.), а таксама польск. przemóc, przemagać, чэш. přemoci, přemáhati, славац. premôcť, premáhať, славен. premȏči, серб.-харв. према́гати ’перамагаць, перамагчы’) пры дапамозе суфікса ‑а з абстрактным значэннем (як слав‑а, кар‑а, а‑барон‑а, трав‑а). Аналагічная будова слоў з той жа семантыкай заўважана ў балт. мовах (Непакупны, Связи, 84–84): з прыстаўкай ap‑/ab‑ і дзеяслова са значэннем ’магчы’ — гэта пруска-літоўска-беларускі арэал (прус. ep‑war(r)īsnan (В. скл.) — літ. жамойцк. ap‑galė < паўд.-літ. ap‑galėti ’перамагчы’ — бел. гродз. абмага́ць (гл.) і з прыстаўкай per‑ літоўска-беларуска-ўкраінскі арэал (літ. per‑galė — бел. пера‑мога — укр. перемо́га).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)