про́цьма, -ы, ж.

1. Бездань, прорва (у 1 знач.; уст.).

2. перан., каго-чаго. Вялікае мноства, безліч.

П. народу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

про́цьма

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
про́цьма - -

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

про́цьма

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. про́цьма
Р. про́цьмы
Д. про́цьме
В. про́цьму
Т. про́цьмай
про́цьмаю
М. про́цьме

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

про́цьма

лічэбнік, нескланяльны, колькасны

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

про́цьма ж. (множество) у́йма, тьма, тьма-тьму́щая, бе́здна, про́пасть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

про́цьма, ‑ы, ж.

1. Вялікае мноства, безліч. Пад добры год у глінішчы была процьма рыжыкаў. Васілевіч. На ўзмор’і народу — калі ні прыедзеш — процьма, кішмя кішыць. Гартны. З процьмы думак — Не вытканых кроснаў — Мне запомніўся узор — дзераза... Іверс.

2. Уст. Бездань, прорва. Цёмна ў вачах зрабілася, як бы ў бяздонную процьму [Юлька] паляцела. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Про́цьма ’вялікае мноства, безліч’ (ТСБМ, Гарэц., Касп., Сцяшк., ТС; мін., Шн. 2, Шат., Др.-Падб.), ’змрок, цемра’ (Шат., Др.-Падб.), ’поўнасцю, цалкам’ (ТС), про́цьменны ’пражорлівы’ (Касп.). Па тыпу словаўтварэння аддзеяслоўны дэрыват з нулявым суфіксам. Тады трэба дапусціць дзеяслоў *працьміць. Далей гл. цьма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

цьма², -ы, ж.

1. У лікавай сістэме Старажытнай Русі: дзесяць тысяч (уст.).

2. Тое, што і процьма.

◊

Цьма цьмушчая (разм.) — вельмі многа, безліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тьма​II (множество) разг. про́цьма, -мы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тьма-тьму́щая разг. (цэ́лая) про́цьма, -мы ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)