праё́м

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. праё́м праё́мы
Р. праё́ма праё́маў
Д. праё́му праё́мам
В. праё́м праё́мы
Т. праё́мам праё́мамі
М. праё́ме праё́мах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

праём, -а, мн. -ы, -аў, м.

Адтуліна ў сцяне для акна, дзвярэй.

Дзвярны п.

|| прым. праёмны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праём м. проём;

ако́нны п. — око́нный проём;

дзвярны́ п. — дверно́й проём

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

праём, ‑а, м.

Адтуліна ў сцяне для акна, дзвярэй і пад. З аднаго пакоя ў другі вялі дзверы, але іх саміх яшчэ не было, толькі праём вызначаў іх будучае месца. Арабей. Калі прачнулася Аксіння, калі адкрыла вочы яна, — убачыла ў праёме акна неба, чыстае і сіняе. Вярцінскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Праём ’адтуліна ў сцяне для акна, дзвярэй’ (ТСБМ), ’вушка (у іголцы)’, ’праход, шчыліна’ (Гарэц., Нас., Др.-Падб.), параўн. рус. проём ’праём’, чэш. průjem ’панос’. Бязафіксны дэрыват ад пранімаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

проём праём, род. праёма м.;

око́нный проём ако́нны праём;

дверно́й проём дзвярны́ праём;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

амбразу́ра, -ы, ж.

1. Адтуліна ў абарончым збудаванні; байніца.

2. Аконны або дзвярны праём (спец.).

|| прым. амбразу́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзве́ры, дзвярэ́й, Т дзвяра́мі і дзвяры́ма.

Праём у сцяне для ўваходу ў памяшканне, а таксама створ, якім закрываюць гэты праём.

Навесіць д.

Дубовыя д.

Зачыніць д. на ключ.

○

Царскія дзверы — у праваслаўнай царкве: галоўныя дзверы ў іканастасе, якія вядуць у алтар.

◊

Дзень адчыненых дзвярэй — дзень вольнага доступу ў навучальныя ўстановы з мэтай азнаямлення з імі перад паступленнем на вучобу.

Пры зачыненых дзвярах — без допуску пабочных асоб.

Стукацца ў дзверы — звяртацца да каго-н. з просьбай аб чым-н.

|| памянш. дзве́рцы, -аў.

|| прым. дзвярны́, -а́я, -о́е.

Д. праём.

Дзвярная клямка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

люне́т, -а, М -не́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Арачны праём у скляпенні або купале над дзвярамі ці над акном (спец.).

2. Палявое ўмацаванне (уст.).

|| прым. люне́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падваро́тня, -і, мн. -і, -яў, ж.

1. Шырокая шчыліна паміж варотамі і зямлёй.

2. Дошка, якая закрывае гэту шчыліну.

3. Праём у сцяне дома для праезду, праходу.

Забегчы ў падваротню.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)