пратэты́чны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пратэты́чны |
пратэты́чная |
пратэты́чнае |
пратэты́чныя |
| Р. |
пратэты́чнага |
пратэты́чнай
пратэты́чнае |
пратэты́чнага |
пратэты́чных |
| Д. |
пратэты́чнаму |
пратэты́чнай |
пратэты́чнаму |
пратэты́чным |
| В. |
пратэты́чны (неадуш.)
пратэты́чнага (адуш.) |
пратэты́чную |
пратэты́чнае |
пратэты́чныя (неадуш.)
пратэты́чных (адуш.) |
| Т. |
пратэты́чным |
пратэты́чнай
пратэты́чнаю |
пратэты́чным |
пратэты́чнымі |
| М. |
пратэты́чным |
пратэты́чнай |
пратэты́чным |
пратэты́чных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пратэты́чны лингв. протети́ческий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ізда́цца (Бяльк.). І‑ мае пратэтычны характар. Гл. здацца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асляпе́нь ’сляпень’ (Янк. Мат., Жд.). А‑ мае пратэтычны характар. Гл. сляпень.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аскі́тэр (Непакупны, Мовознавство, 1969, 3, 19). Гл. скітэр, а‑ мае пратэтычны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абры́дзень ’густая сетка для лоўлі рыбы’ (Касп.) < *брэдзень (параўн. рус. бредень, брести). Галосны кораня дысімілізаваўся, пачатковае а‑ мае пратэтычны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асклі́злы ’слізкі’ (КТС). Генетычна — дзеепрыметнік ад дзеяслова *осклизти, параўн. склізнуць у Насовіча. Пачатковае а‑ мае прэфіксальны ці пратэтычны характар. Пра корань гл. склізкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гэ́ты ’гэты’. Рус. э́тот, э́та, э́то. У аснове ляжыць дэйктычнае э, да якога далучаецца *tъ. Гл. Фасмер, 4, 523. У бел. мове на пачатку слова пратэтычны гук.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Атме́нь, отме́нь ’расліна падлесак Sanicula europeaea L.’ (Бейл.). Укр. дыял. отьмєн ’кмен Carum Carvi L.’ Sanicula належыць да парасонавых, як і кмен (рус. тмин), таму пачатковае а‑ можна тлумачыць як пратэтычны гук, а слова ў цэлым — пераносам назвы расліны па знешняму падабенству. Гл. кмен, цмен.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізмы́лішча ’абрывісты бераг, падмыты вадой’ (Касп.); параўн. рус. дыял. измывной (песок) ’вымыўны, які вымываецца вадой’, измывчивая (волна) ’падмываючая бераг, вымываючая пласты’ (Даль). Утворана ад дзеяслова змыць (і‑ мае пратэтычны характар) пры дапамозе суф. ‑лішч‑а, як мачылішча, мачулішча ’месца, дзе мочаць лён’, мучылішча ’катавальня’. Сцяцко, Афікс. наз., 50.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)