пратрыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.
Трымаць (у 1, 3—8 знач.) на працягу якога-н. часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пратрыма́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пратрыма́ю |
пратрыма́ем |
| 2-я ас. |
пратрыма́еш |
пратрыма́еце |
| 3-я ас. |
пратрыма́е |
пратрыма́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пратрыма́ў |
пратрыма́лі |
| ж. |
пратрыма́ла |
| н. |
пратрыма́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пратрыма́й |
пратрыма́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пратрыма́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пратрыма́ць сов.
1. в разн. знач. продержа́ть;
п. на рука́х хло́пчыка — продержа́ть на рука́х ма́льчика;
п. акно́ адчы́неным уве́сь дзень — продержа́ть окно́ откры́тым весь день;
п. ко́ней на маро́зе — продержа́ть лошаде́й на моро́зе;
п. у турме́ — продержа́ть в тюрьме́;
п. узя́тую кні́гу — продержа́ть взя́тую кни́гу;
п. на рабо́це — продержа́ть на рабо́те;
п. у пасце́лі — продержа́ть в посте́ли;
2. продержа́ться, продо́лжиться, продли́ться;
маро́з ~ма́ў два ты́дні — моро́з продержа́лся (продли́лся) две неде́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пратрыма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. каго-што. Патрымаць каго‑, што‑н. (на руках, у зубах, у роце і пад.) некаторы час. Пратрымаць дзіця на руках цэлы вечар.
2. каго-што. Не адпускаць, прымусіць быць, знаходзіцца дзе‑н. некаторы час. А Дануту доўга пратрымалі на Лукішках у турме, думаючы што-небудзь выпытаць. Карпюк. // што. Патрымаць што‑н. у сябе, не аддаваць некаторы час. Летась хлопцы пазычылі ў суседняй вёсцы, у сваяка, тоўсты том Гогаля, пратрымалі яго аж дагэтуль, дый то не хочацца аддаваць. Брыль. // што. Захаваць што‑н. у пэўным становішчы некаторы час. Пратрымаць акно адчыненым увесь дзень.
3. каго-што. Прымусіць прабыць каго‑н. у якім‑н. стане, становішчы некаторы час. Пратрымаць хворага ў пасцелі цэлы тыдзень.
4. без дап. Прабыць, захавацца, не змяняючыся некаторы час. Мароз пратрымаў два тыдні.
5. перан.; каго-што. Забяспечыць каго‑н. кормам; пракарміць. Цяпер Агаце не да парсюкоў, каб хоць як карову пратрымаць. Сабаленка. У .. [каваля] быў дробны кавалак зямлі, на якім льга было пратрымаць каня і карову. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
продержа́ть сов. пратрыма́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пратрыма́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад пратрымаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пратрыма́ны в разн. знач. проде́ржанный; см. пратрыма́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прамаро́зіць, -о́жу, -о́зіш, -о́зіць; -о́жаны; зак., каго-што.
1. Даць прамерзнуць наскрозь, замарозіць поўнасцю.
П. рыбу.
2. Пратрымаць на марозе, на холадзе (разм.).
Прамарозілі людзей на дварэ.
|| незак. прамаро́жваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́мачыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць зусім мокрым.
Дождж нас вымачыў да ніткі.
2. што. Пратрымаць у вадзе, вадкасці для надання якіх-н. патрэбных уласцівасцей.
В. селядцы.
|| незак. вымо́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кава́льства, ‑а, н.
Рамяство, занятак каваля. [Каваль] не толькі займаўся кавальствам. У яго быў дробны кавалак зямлі, на якім льга было пратрымаць каня і карову. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)