прапаве́днік

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. прапаве́днік прапаве́днікі
Р. прапаве́дніка прапаве́днікаў
Д. прапаве́дніку прапаве́днікам
В. прапаве́дніка прапаве́днікаў
Т. прапаве́днікам прапаве́днікамі
М. прапаве́дніку прапаве́дніках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

прапаве́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Той, хто гаворыць пропаведзі.

2. перан., чаго. Распаўсюджвальнік якога-н. вучэння, поглядаў, ідэй і пад. (кніжн.).

|| ж. прапаве́дніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. прапаве́дніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. тон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прапаве́днік м., рел., перен. пропове́дник

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прапаве́днік, ‑а, м.

1. Распаўсюджвальнік якога‑н. веравучэння. Сектанцкія прапаведнікі. // Той, хто гаворыць пропаведзь (у 2 знач.).

2. перан.; чаго. Асоба, якая распаўсюджвае, прапагандуе якія‑н. погляды, ідэі і пад. [Нявідны] ведае, хто з’яўляецца прапаведнікам гэтай гарманічнасці жыцця не толькі ў прыродзе, але і ў людскім грамадстве, каму і для чаго патрэбна яна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апо́стал, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У хрысціянстве: вучань Хрыста, прапаведнік яго вучэння.

2. перан., чаго. Паслядоўнік і прапаведнік якой-н. ідэі (кніжн.).

3. Царкоўная новазапаветная кніга, якая змяшчае «Дзеянні» і «Пасланні апосталаў».

|| прым. апо́стальскі, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пропове́дник прям., перен. прапаве́днік, -ка м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прапаве́дніца, ‑ы, ж.

Жан. да прапаведнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

місіяне́р, ‑а, м.

Прапаведнік, які пасылаецца царквой для рэлігійнай прапаганды свайго веравызнання.

[Фр. missionnaire, ад лац. missio — пасылка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кальвіні́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кальвінізму, кальвіністаў. Кальвінісцкая царква. Кальвінісцкі прапаведнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прапаве́даваць ’распаўсюджваць якое-небудзь веравучэнне, растлумачваючы яго слухачам’, прапаведнік (ТСБМ). У Насовіча слова адсутнічае. Відаць, кніжнае запазычанне з рус. пропове́довать, пропове́дник ’тс’, якія працягваюць ст.-рус., ст.-слав. прьповѣдати, проповѣдник і калькуюць лац. praedicāre ’гаварыць (аб прадмеце)’, praedicātor ’прапаведнік’ (Фасмер, 3, 376). Лац. словы ўзыходзяць да prae‑ ’пра’ і dicare ’гаварыць’ (Голуб-Ліер, 391).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)