пра́ма
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| пра́ма |
праме́й |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пра́ма.
1. прысл. Па прамой лініі, у прамым напрамку.
Прайсці п.
2. прысл. Зараз жа, непасрэдна, адразу.
Пачаць гаварыць п. з парога.
Трапіць п. ў цэль.
3. прысл. Адкрыта, шчыра.
Адказаць п.
4. часц. У спалучэнні з прыназоўнікам надае ім большую дакладнасць і канкрэтнасць; проста.
Сустрэцца з кім-н. п. ў дзвярах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пра́ма нареч., в разн. знач. пря́мо;
трыма́цца п. — держа́ться пря́мо;
ісці́ п. — идти́ пря́мо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́ма, прысл.
1. Па прамой лініі; у прамым кірунку, напрамку. Пайсці прама. □ — А тут .. [партызаны] спыніліся? — Не, яны паехалі прама. Паўлаў. Прама была седлавіна, і я вырашыў прайсці краж праз гэтую седлавіну. Шамякін.
2. Роўна, не нагнуўшыся. Сядзець прама. Трымацца прама. □ [Дар’я] бачыць .. [Пятра] яшчэ здалёк. Стройны, падцягнуты, ён крочыць лёгка і прама. Ракітны.
3. Зараз жа, непасрэдна, адразу. Прама з парога .. [бабка] падышла да печы і ціхенька пабудзіла ўнучку: — Вулька, Вулька, устань, вячэраць будзем... Лынькоў. // Неўскосна. Вывучэнне праблем, прама ці ўскосна звязаных з Каліноўскім, працягваецца і цяпер многімі даследчыкамі. Г. Кісялёў.
4. Адкрыта, шчыра. [Семяняка:] — Я скажу вам прама: за бальшавікоў буду гаварыць. Лобан. Алесь яшчэ не паспеў як след асэнсаваць свае першыя ўражанні аб новай рабоце, новых людзях і таму прама не адказаў. Шыцік.
5. у знач. узмацняльнай часціцы. У спалучэнні з прыназоўнікамі надае ім большую дакладнасць і канкрэтнасць; проста. А потым я сустрэў яе ў магазіне. Сустрэўся прама ў дзвярах. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прама...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) з прамым (у 1 знач.), напр.: прамабортны, прамадзюбы, прамазубы, прамакрылы;
2) прамы (у 1 знач.), напр.: прамавугольнік, прамаідучы, праманакіраваны, прамарослы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прама...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «прамы» (у 1 знач.), напрыклад: прамавугольнік, прамавугольны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пятля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак. (разм.).
Ісці, рухацца не прама, робячы петлі (у 3 знач.).
Веласіпедыст пятляе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́праўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -вак, ж.
Пастава, манера трымацца прама, падцягнута.
Вайсковая в.
Маладзецкая в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зі́мнік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).
Дарога, пракладзеная прама па снезе для язды зімой.
|| прым. зі́мнікавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папрамава́ць
‘пайсці прама (папрамаваць да каго-небудзь, цераз што-небудзь); падтрымаць, прафінансаваць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
папраму́ю |
папраму́ем |
| 2-я ас. |
папраму́еш |
папраму́еце |
| 3-я ас. |
папраму́е |
папраму́юць |
| Прошлы час |
| м. |
папрамава́ў |
папрамава́лі |
| ж. |
папрамава́ла |
| н. |
папрамава́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
папраму́й |
папраму́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
папрамава́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)