прало́г, -а, мн. -і, -аў, м.
Уступная частка літаратурнага, тэатральнага або музычнага твора.
|| прым. прало́гавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прало́г
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
прало́г |
прало́гі |
| Р. |
прало́га |
прало́гаў |
| Д. |
прало́гу |
прало́гам |
| В. |
прало́г |
прало́гі |
| Т. |
прало́гам |
прало́гамі |
| М. |
прало́гу |
прало́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прало́г м., прям., перен. проло́г
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прало́г, ‑а, м.
Уступная частка літаратурнага ці музычнага твора. У пралогу чытачы знаёмяцца з падзеямі, якія папярэднічалі таму, што апісана ў творы, або з агульнай задумай аўтара. А. Макарэвіч. // перан. Уступ да чаго‑н., пачатак чаго‑н. — Наша знаёмства будзе, так сказаць, пралогам да большага. Асіпенка.
[Грэч. prologos ад pro — перад і logos — слова, мова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прало́г 1 ’дарога, вымашчаная дошкамі’ (Мат. Гом.). Рус. пролог ’даліна, лагчына ў гарах’. Бязафіксны назоўнік ад *пралагаць, параўн. пралажыць < лажыць (гл.). Разыходжанні ў семантыцы ўказваюць на самастойнае ўтварэнне пры прадуктыўнай словаўтваральнай мадэлі.
Прало́г 2 ’уступная частка літаратурнага ці музычнага твора’ (ТСБМ). Праз рус. пролог ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 85) з ням. Prolog або франц. prologue, якія, у сваю чаргу, праз лац. prologus узыходзяць да грэч. πρόλογος (гл. Фасмер, 3, 375).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
проло́г (вступление) прало́г, -га м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачы́н, ‑у, м.
1. Пачатая кім‑н., па чыёй‑н. ініцыятыве справа; пачынанне. Падтрымаць пачын наватараў. Патрыятычны пачын. □ Пачын брыгад камуністычнай працы — Вось ён — наступных дзён жывы пралог! Звонак.
2. Разм. Пачатак чаго‑н., якой‑н. справы. [Грабок:] — Глянь, колькі! Падахвоцілі і мяне на пачын за рыдлёўку ўзяцца. Краўчанка. Каля касы, як сталы, Грошы двойчы злічыў І падумаў: «Нямала, Хоць і першы пачын!» Матэвушаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)