пра́ведны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пра́ведны |
пра́ведная |
пра́веднае |
пра́ведныя |
| Р. |
пра́веднага |
пра́веднай
пра́веднае |
пра́веднага |
пра́ведных |
| Д. |
пра́веднаму |
пра́веднай |
пра́веднаму |
пра́ведным |
| В. |
пра́ведны (неадуш.)
пра́веднага (адуш.) |
пра́ведную |
пра́веднае |
пра́ведныя (неадуш.)
пра́ведных (адуш.) |
| Т. |
пра́ведным |
пра́веднай
пра́веднаю |
пра́ведным |
пра́веднымі |
| М. |
пра́ведным |
пра́веднай |
пра́ведным |
пра́ведных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
пра́ведны, -ая, -ае.
1. У вернікаў: набожны, бязгрэшны, які не парушае рэлігійнай маралі.
Праведнае жыццё.
2. Справядлівы, заснаваны на праўдзе (у 2 знач.; уст.).
П. суд.
|| наз. пра́веднасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пра́ведны в разн. знач. пра́ведный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́ведны, ‑ая, ‑ае.
1. Уст. Які не парушае правіл рэлігійнай маралі.
2. Кніжн. Справядлівы, правільны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Праве́дны ’які не парушае правіл рэлігійнай маралі; справядлівы, правільны’ (ТСБМ), ’справядлівы, сумленны’ (Шат., ТС). З ц.-слав. правьдьныи ’праўдзівы, верны, справядлівы’, якое ўтворана ад правьда з суф. ‑ьn‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пра́ведный рел., книжн. пра́ведны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прападо́бны, ‑ая, ‑ае.
У праваслаўнай царкве — эпітэт «святых» з манахаў, які азначае: праведны, святы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невінаваты, нявінны, бязвінны; праведны (уст.); святы, чысты, сухі (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Справядлі́вы ‘згодны з правам, праўдай, аб’ектыўнымі фактамі; праўдзівы’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт.; ашм., Стан.; Бяльк.), ‘праўдзівы, чэсны, правільны’ (Сл. ПЗБ), ‘сапраўдны’: справедлі́вы грыб ‘баравік, Boletus edulis Bull.’ (Пятк. 2, ЛА, 1), ст.-бел. справедливъ ‘праведны, праўдзівы, міласцівы’ (Альтбаўэр). Паводле Борыся (571), усходнеславянскія словы (укр. справедли́вий, рус. справедли́вый) з польск. sprawiedliwy, якое, у сваю чаргу, з чэш. spravedlivу́; апошняе з больш ранняга spravedlný пад уплывам прыметнікаў на ‑dl‑ivý (тыпу mlčedlivу́ ‘ціхі, маўклівы’), дэрывата ад назоўніка sprava ‘справа’, якое ад *praviti (гл. правіць). Гл. яшчэ Кохман, Stosunki, 127–129; Віткоўскі, Зб. Ліміту, 178; Басай-Сяткоўскі, Słownik, 335 (“nie jest to formacja prasłowiańska”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)