прабудзі́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прабуджу́ся |
прабу́дзімся |
| 2-я ас. |
прабу́дзішся |
прабу́дзіцеся |
| 3-я ас. |
прабу́дзіцца |
прабу́дзяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прабудзі́ўся |
прабудзі́ліся |
| ж. |
прабудзі́лася |
| н. |
прабудзі́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прабудзі́ся |
прабудзі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прабудзі́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прабудзі́цца, -буджу́ся, -бу́дзішся, -бу́дзіцца; зак.
1. Тое, што і прачнуцца (кніжн.).
П. ад сну.
Прырода прабудзілася (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Узнікнуць, з’явіцца (пра пачуцці, жаданні і пад.; высок.).
|| незак. прабуджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. прабуджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прабудзі́цца сов., в разн. знач. пробуди́ться;
~дзі́ліся надзе́і — пробуди́лись наде́жды
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прабудзі́цца, ‑буджуся, ‑будзішся, ‑будзіцца; зак.
1. Перастаць спаць, прачнуцца. [Данілка:] Ну, а далей што было? [Зоська:] Нічога! Тут я прабудзілася. Купала. // Ажыць пасля зімы (аб прыродзе). // Ажывіцца; прыйсці ў стан напружанай дзейнасці. Прабудзіліся далі, Сёлы і гарады. — Смерць фашызму! — сказалі Грозных мсціўцаў рады. Смагаровіч.
2. перан. Узнікнуць, з’явіцца (пра пачуцці, жаданні і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабуджэ́нне ср. пробужде́ние; см. прабудзі́ць, прабудзі́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прабуджа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прабудзіцца.
2. Зал. да прабуджаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабу́джвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да прабудзіцца.
2. Зал. да прабуджваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прабуджа́цца несов., возвр., страд. пробужда́ться; см. прабудзі́цца, прабуджа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прачну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ніся; зак.
1. Перастаць спаць, прабудзіцца.
Дзіця прачнулася рана.
У грудзях прачнулася нянавісць (перан.).
2. перан. Ажывіцца, прыйсці ў рух.
Вёска прачнулася.
|| незак. прачына́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прабуджэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прабуджаць, прабуджваць — прабудзіць і стан паводле знач. дзеясл. прабуджацца, прабуджвацца — прабудзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)