почива́ть несов., уст.
1. (спать, отдыхать) спаць, адпачыва́ць;
2. (покоиться, лежать в могиле) спачыва́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спачыва́ць несов.
1. отдыха́ть;
2. перен., уст. (быть похороненым) поко́иться, почива́ть;
◊ с. на ла́ўрах — почива́ть на ла́врах
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Пачы́вішча ’спакой, адпачынак (ад чаго-, каго-н.)’ (Нас.), серб.-харв. почивалиште ’месца адпачынку’, ’месца спачыну’. Да адпачываць (гл.) < прасл. роШі, ітэратыў počivati (параўн. укр. спочивати ’спать’, рус. почивать, польск. od- poczywac, н.-луж. wótpocywaś, в.-луж. wotpoćować, чэш. od- počinouti, славац. odpočinui’, славен. počiti, серб.-харв. по́чи‑ нути, макед. почива, балг. почивам (си), ст.-слав. почити), якія звязаны чаргаваннем з pokojь > naKoū (гл.). Аб суфіксе ‑ішч‑а гл. Сцяцко, Афікс. наз., 45–46.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лавр лаўр, род. ла́ўра и (о древесине и собир.) ла́ўру м.;
◊
почива́ть на лаврах спачыва́ць на ла́ўрах;
пожина́ть лавры пажына́ць ла́ўры;
уве́нчанный лаврами увянча́ны ла́ўрамі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Спако́й ‘супакой, супакаенне’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Федар. 4, Сл. ПЗБ), споко́й ‘тс’ (ТС), спако́йны ‘ціхі, мірны’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Ласт., Сл. ПЗБ), споко́йны ‘тс’ (ТС). Укр. спо́кій, польск. spokój, в.-луж. spokoj. Дэрыват з прыстаўкай с‑ ад прасл. *pokojь ‘мір, цішыня’ (Борысь, 569). *Pokojь звязаны з прасл. *počiti, параўн. рус. почи́ть ‘памерці’, почива́ть ‘спаць’, ст.-слав. почити ‘адпачыць’, славен. počíti і г. д. Гл. Фасмер, 3, 305; 347; Махэк₂, 468. Параўн. меркаванні Кохмана (Stosunki, 24), Віткоўскага (Słownik, 177) пра запазычанне з польскай, што патрабуе гістарычнай аргументацыі. Параўн. адпачынак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лаўр (род. ла́ўра, (о древесине и собир.) ла́ўру) м. лавр;
◊ пажына́ць ла́ўры — пожина́ть ла́вры;
спачыва́ць на ла́ўрах — почива́ть на ла́врах;
ла́ўры (чые) спаць не даю́ць — ла́вры (чьи) спать не даю́т;
уве́нчаны ла́ўрамі — уве́нчанный ла́врами
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спаць несов., в разн. знач. спать; почива́ть, опочива́ть;
с. во́сем гадзі́н — спать во́семь часо́в;
у ха́це яшчэ́ не кла́ліся с. — в избе́ ещё не ложи́лись спать;
лес спіць глыбо́кім сном — лес спит глубо́ким сном;
яе́ пачу́цці яшчэ́ спяць — её чу́вства ещё спят;
на́ша разве́дка не спіць — наша разве́дка не спит;
◊ ла́ўры (чые) с. не даю́ць — ла́вры (чьи) спать не даю́т;
с. ве́чным сном — спать ве́чным сном;
спіць і сніць — спит и (во сне) ви́дит;
с. у ша́пку — воро́н счита́ть;
с. без за́дніх ног — спать без за́дних ног;
с. мёртвым сном — спать мёртвым сном;
с. сном пра́ведніка — спать сном пра́ведника;
с. як пшані́цу прада́ўшы — спать без за́дних ног;
мя́кка сце́ле, ды му́лка с. — погов. мя́гко сте́лет, да жёстко спать;
хто спіць, той не грашы́ць — посл. кто спит, тот не греши́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)