по́скудзь
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
по́скудзь |
| Р. |
по́скудзі |
| Д. |
по́скудзі |
| В. |
по́скудзь |
| Т. |
по́скуддзю |
| М. |
по́скудзі |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
по́скудзь, -і, ж. (разм., пагард.).
Пра каго-н. агіднага, паскуднага або пра што-н. агіднае, паскуднае.
Не чалавек, а п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́скудзь ж., разг., презр. по́гань, ме́рзость; (о человеке — ещё) мразь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́скудзь, ‑і, ж.
Разм. пагард. Пра каго‑н. агіднага, паскуднага або пра што‑н. агіднае, паскуднае. Даміра падышоў зусім блізка, адштурхнуў Канькова, працадзіўшы скрозь зубы: — Ты вось што, на маёй дарозе не стой. Думаў, чалавек ты, аж не,.. поскудзь. Асіпенка. Самагонная поскудзь борзда разлілася па .. [Саўкавых] жылах, стукнула ў галаву. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́скудзь ’нягоднік’ (Варл.), ’брыда’ (Стан.), ’нечысць’ (Байк. і Некр.), по́шкудзь ’гнюс’, ’благі чалавек’ (стаўб., Сл. ПЗБ). Гл. паскуда; сумненні ў традыцыйнай этымалогіі *pa‑skǫda (< *po‑skǫditi, гл. шчадзіць, ашчаджаць) па семантычных і словаўтваральных прычынах выказвае Банькоўскі (2, 510): мяркуе пра сувязь са стараж.-рус. кудити, параўн. пракуда, гл.). Саўка (Запісы 23, 55–56) выводзіць з літ. paskaũdinti ’выклікаць боль’ < skaudùs ’балючы, пакутлівы, хворы’, чым тлумачыцца таксама варыянтнасць по‑/па‑ і “традыцыйная” для балтызмаў альтэрнацыя с/ш, што пры ўліку верагоднага ўсходнеславянскага паходжання польск. paskuda (Банькоўскі, там жа) здаецца мажлівым.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гнюсі́ць, гнюшу, гнюсіш, гнюсіць; незак., каго-што і без дап.
Разм. Гадзіць, пэцкаць. — Адступіся, Салівон, — кажа ён, — не хочацца рук гнюсіць аб такую поскудзь. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́гань собир., прост., презр. по́гань, -ні ж., по́скудзь, -дзі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мразь бран. дрэнь, род. дрэ́ні ж., брыда́, -ды́ ж., брыдо́та, -ты ж., по́скудзь, -дзі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ме́рзость ж. брыдо́та, -ты ж., агі́днасць, -ці ж., паску́дства, -ва ср., по́скудзь, -дзі ж.; га́дасць, -ці ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скве́рность ж. га́дасць, -ці ж., бры́дасць, -ці ж.; паску́дства, -ва ср., по́скудзь, -дзі ж.; см. скве́рный 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)