по́пыт
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
по́пыт |
| Р. |
по́пыту |
| Д. |
по́пыту |
| В. |
по́пыт |
| Т. |
по́пытам |
| М. |
по́пыце |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
по́пыт, -у, М -пыце, м.
Патрабаванне на тавар, рабочую сілу; патрэба, неабходнасць у кім-, чым-н.
П. на кнігі.
П. выклікае прапанову.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́пыт, -ту м., эк. спрос;
п. выкліка́е прапанава́нне — спрос вызыва́ет предложе́ние;
плацежаздо́льны п. — платёжеспосо́бный спрос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́пыт, ‑у, М ‑пыце, м.
Патрабаванне на тавар, рабочую сілу; патрэба, неабходнасць у кім‑, чым‑н. А заўтра якраз пятніца, вечарам заходзіць яўрэйскае свята — шабас. У такі час на рыбу надзвычайны попыт. Колас. На кваліфікаваных рабочых тут быў вялікі попыт. Шахавец.
•••
Плацежаздольны попыт — попыт, які вызначаецца колькасцю сродкаў у пакупніка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́пыт ’патрабаванне на рабочую сілу, тавар, патрэба’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр.), укр. по́пит ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба; папулярнасць’, польск. popyt ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба, папулярнасць’. Насуперак Банькоўскаму (2, 702), які лічыць польск. popyt калькай ням. Nachfrage ’тс’, можа разглядацца як самастойнае славянскае аддзеяслоўнае ўтварэнне з прыстаўкай по- і семантыкай выніковасці дзеяння ад пытацца (гл.), як і шэраг падобных утварэнняў, параўн. пабо́р, пада́так, паку́пка, рус. побо́р, поку́пка, по́дать, польск. pobór, podatek, ст.-польск. pokup, popłat, podaz, чэш. poptávka, славац. poplatok ’плата, збор’, славен. poprašanje ’запрос, пытанне, апытванне’, poplača ’заробак’, popúst ’зніжка’, якім адпавядаюць рознапрыставачныя, у тым ліку беспрыставачныя формы з ням. мовы: Kauf ’пакупка’, Lohn ’заробак’, Befrage ’запрос’, Unterlass ’зніжка’ і інш. У першасным значэнні попыт, імаверна, азначала ’запытанне, распытванне пра належнасць тавару’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
плацежаздо́льны, ‑ая, ‑ае.
Спец. Здольны пакрыць свае грашовыя абавязацельствы, які мае магчымасць плаціць.
•••
Плацежаздольны попыт гл. попыт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павялі́чыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ыцца; зак.
Стаць большым (па аб’ёме, колькасці і пад.).
Павялічыўся выпуск прадукцыі.
Попыт павялічыўся.
|| незак. павялі́чвацца, -аецца.
|| наз. павелічэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прапанава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прапанаваць.
2. Спец. Паступленне тавараў на рынак. Прапанаванне перавышае попыт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́пыт, -у, М -пыце, мн. -ы, -аў, м.
1. Тое, што і запытанне (у 2 знач.).
Паслаць з.
2. Попыт, запатрабаванне.
Тавары ў магазіне былі самыя розныя, на што быў з.
3. Пытанне, звернутае да каго-н. афіцыйна з патрабаваннем растлумачэння.
З. народнага дэпутата.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ажыята́ж, -у, м.
1. Павышаны попыт на якія-н. тавары, паслугі, стымуляваны пэўнымі падзеямі (вайна, распродаж і інш.).
2. Стрэсавая сітуацыя на біржы, выкліканая, як правіла, штучна створаным павышэннем ці паніжэннем курсу біржавых папер або цэн з мэтай атрымання прыбытку
|| прым. ажыята́жны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)