по́мніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., каго-што, пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. сказам.
Трымаць у памяці, не забываць.
П. сваё маленства.
П. верш на памяць.
П. пра сяброў.
П. аб сваіх абавязках.
◊
Не помніць сябе ад чаго — будучы ўсхваляваным, не кантраляваць сваіх дзеянняў, учынкаў.
Не п. сябе ад шчасця.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
по́мніць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
по́мню |
по́мнім |
| 2-я ас. |
по́мніш |
по́мніце |
| 3-я ас. |
по́мніць |
по́мняць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
по́мніў |
по́мнілі |
| ж. |
по́мніла |
| н. |
по́мніла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
по́мні |
по́мніце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
по́мнячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
по́мніць несов. по́мнить;
◊ не п. сябе́ — не по́мнить себя́;
п. сябе́ — по́мнить себя́;
п. да но́вых ве́нікаў — погов. по́мнить до но́вых ве́ников
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́мніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што, аб кім-чым і з дадан. cказам.
Трымаць у памяці, не забываць. — У жыцці чалавека бывае адзін такі выпадак, адно здарэнне, якое, магчыма, цягнецца ўсяго некалькі хвілін, але помніш аб ім усё жыццё. Шамякін.
•••
Не помніць сябе — будучы ўсхваляваным, не разумець сутнасці сваіх учынкаў.
Помніць да новых венікаў — доўга помніць.
Помніць сябе — усведамляць сваё існаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́мніць ’памятаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк.), помліць, помняць, поўніць ’тс’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел. помнити (Сл. Скар.). Рус. по́мнить, польск. pomnieć ’тс’. Прасл. *po‑mьněti (Махэк, 490) < *mьněti/*mьniti ’думаць, меркаваць’, гл. памяць. Станкевіч (Зб. тв., 1, 59) лічыць, што па-беларуску мае быць по́мнець, што неабавязкова, паколькі магчыма і ўтварэнне *po‑mьniti ’тс’, параўн. літ. miñti ’помніць’ і minéti ’прыпамінаць, успамінаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злапа́мятны, -ая, -ае.
Які доўга помніць, не даруе прычыненага зла.
З. чалавек.
|| наз. злапа́мятнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́мятаваць несов., см. по́мніць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́мята́ць несов., см. по́мніць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́мнить несов. по́мніць, па́мятаць;
◊
не по́мнить себя́ от ра́дости не по́мніць сябе́ ад ра́дасці;
по́мнить себя́ по́мніць сябе́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́мятаць, -аю, -аеш, -ае і памята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што, пра каго-што і аб кім-чым.
Тое, што і помніць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)