по́быт

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. по́быт
Р. по́быту
Д. по́быту
В. по́быт
Т. по́бытам
М. по́быце

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

по́быт, -у, М -быце, м.

1. Тое, што і быт.

2. Знаходжанне, прабыванне дзе-н.

За кароткі п. у сталіцы пра многае даведаўся.

|| прым. по́бытавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

по́быт, -ту м. быт

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́быт, ‑у, М ‑быце, м.

1. Тое, што і быт. Чытаў [Хэлд] у арыгінале творы савецкіх пісьменнікаў, каб хоць трошкі пазнаёміцца з душой, побытам рускіх. Сабаленка. Замаскіраваны вораг умеў схаваць сваё аблічча за гучным словам, за бездакорнымі паводзінамі ў побыце. Няхай.

2. Знаходжанне, прабыванне дзе‑н. За гэты час побыту ў школе Аленка значна змянілася. Колас. Праз увесь час майго побыту ў Жорнаўцы сюды не даходзілі ніякія газеты, ні лісты. Мядзёлка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

По́быт1 ’быт’ (ТСБМ). Укр. по́бут, по́бит ’тс’, рус. по́быт ’звычка’. Ад *po‑ і *bytъ. Развіццё семантыкі: ’быццё, знаходжанне’ > ’агульны ўклад і умовы існавання, быцця’. Паводле Булахава (Развіццё, 43), запазычана з украінскай. Да быт, быць (гл.).

По́быт2 ’знаходжанне’ (ТСБМ). Ст.-укр. побытъ ’быццё’, польск., в.-луж., чэш., славац. pobyt ’знаходжанне’. Ад po‑ і *bytъ, якое ад *byti (ЭССЯ, 3, 155). Да быт, быць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

этнало́гія, -і, ж.

Навука, якая даследуе народы, іх паходжанне (этнагенез), рассяленне, побыт і культуру; этнаграфія (у 1 знач.).

|| прым. этналагі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адстая́лы, ‑ая, ‑ае.

Які адстаяўся, усталяваны. Адстаялы побыт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяля́нства, -а, н.

1. зб. Сяляне.

Беларускае с.

2. Тое, што мае да іх дачыненне (праца, побыт і пад.).

Займацца сялянствам.

|| прым. сяля́нскі, -ая, -ае.

Сялянскае паходжанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

быт быт, род. бы́ту м., по́быт, -ту м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

іды́лія, -і, ж.

1. Невялікі літаратурны твор, у якім ідэалізавана паказваецца вясковы побыт на ўлонні прыроды.

2. перан. Спакойнае, нічым не засмучанае, шчаслівае існаванне (іран.).

|| прым. ідылі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)