пескавы́
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пескавы́ |
пескава́я |
пескаво́е |
пескавы́я |
| Р. |
пескаво́га |
пескаво́й
пескаво́е |
пескаво́га |
пескавы́х |
| Д. |
пескаво́му |
пескаво́й |
пескаво́му |
пескавы́м |
| В. |
пескавы́ (неадуш.)
пескаво́га (адуш.) |
пескаву́ю |
пескаво́е |
пескавы́я (неадуш.)
пескавы́х (адуш.) |
| Т. |
пескавы́м |
пескаво́й
пескаво́ю |
пескавы́м |
пескавы́мі |
| М. |
пескавы́м |
пескаво́й |
пескавы́м |
пескавы́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пескавы́ (сделанный из песка) песча́ный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пескавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да пяску. На гэтых пескавых прасторах, сярод рэдзенькае збажыны сям-там тырчаць купчастыя.. сосны. Сташэўскі. // З пяску; пясчаны. Пескавы насып. □ [Уладзік] ідзе не спяшаючыся, лёгка ступаючы па пескавой дарозе. Крапіва. З берага з разгону ўрэзваецца ў раку пескавая каса. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замая́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.
Паказацца, абазначыцца ў далечыні. Глухі пескавы шлях нарэшце вывеў нас з гушчыні лясоў на шырокую паляну, дзе ў мяккай і ціхай цемры замаячылі хаты. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пе́сак 1 пясок ’трус’ (Нас.). Памянш. да пес (гл.), якое выкарыстоўвалася для называння розных звяркоў з густой поўсцю. Параўн. ст.-рус. песикь ’пясец’ (XVI ст.) і тсы©ь ’шчанё’; як родавая назва рус. песь ужывалася ў адносінах да воўка, лісы, сабакі (Даль, 3, 105); сюды ж таксама рус. (тул.) песец ’даўгашэрсны трус’. Паводле Німчука (Давньорус., 205), да XVII ст. ва Украіне вадзіўся звярок песок, якога здабывалі на футра: рысь, пески и коты; суф. ‑ець актыўна выцясняўся суф. ‑ок (< ькь).
◎ Пе́сак 2 ’простая шашка ў гульні ў шашкі’ (Нас.). Няясна. Магчыма, пераасэнсаванае пешка (*пёійак?), гл.
◎ Пе́сак 3 ’пясок’ (докш., Сл. ПЗБ). З польск. piasek ’тс’ (Мацкевіч, там жа, 3, 509). Націск на першым складзе спрыяў аднаўленню этымалагічнага ‑ė‑ (усх.-слав. гтъськъ ’пясок’). Вытворнае пескавы Чышчаны’ (мядз., Жыв. сл.), параўн. пескавы ’тс’ (Станк., Сл. ПЗБ), пескаву́ ’тс’ (ТС) — ад пясок
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
са́харный
1. цукро́вы;
са́харная промы́шленность цукро́вая прамысло́васць;
са́харный заво́д цукро́вы заво́д (цукрава́рня);
са́харный песо́к цу́кар-пясо́к (пескавы́ цу́кар);
са́харная пу́дра цукро́вая пу́дра;
са́харная свёкла цукро́выя буракі́;
са́харный тростни́к цукро́вы трыснёг;
са́харный клещ зоол. цукро́вы клешч;
са́харная боле́знь мед. цукро́вая хваро́ба;
са́харная кислота́ хим. цукро́вая кіслата́;
2. перен. (льстивый) мядо́вы, ліслі́вы;
са́харные ре́чи ліслі́выя (мядо́выя) сло́вы;
са́харные уста́ мядо́выя ву́сны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)