перасы́паць, -плю, -плеш, -пле; -ы́п; -паны; зак., што.
1. Насыпаць у другое месца.
П. збожжа ў мяшкі.
2. і чаго. Насыпаць звыш меры.
П. цукру ў чай.
3. чым. Насыпаць што-н. паміж чым-н.
П. адзенне нафталінам.
4. Разабраўшы, сабраць нанава, замяніўшы пашкоджаныя часткі.
П. хлеў.
5. перан., чым. Перапоўніць (мову) якімі-н. спецыфічнымі зваротамі, словамі і пад.
П. апавяданне дыялектызмамі.
|| незак. перасыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. перасыпа́нне, -я, н. (да 1, 3, 4 і 5 знач.) і перасы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перасы́паць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перасы́плю |
перасы́плем |
| 2-я ас. |
перасы́плеш |
перасы́плеце |
| 3-я ас. |
перасы́пле |
перасы́плюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перасы́паў |
перасы́палі |
| ж. |
перасы́пала |
| н. |
перасы́пала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перасы́п |
перасы́пце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перасы́паўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перасыпа́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перасыпа́ю |
перасыпа́ем |
| 2-я ас. |
перасыпа́еш |
перасыпа́еце |
| 3-я ас. |
перасыпа́е |
перасыпа́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перасыпа́ў |
перасыпа́лі |
| ж. |
перасыпа́ла |
| н. |
перасыпа́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перасыпа́й |
перасыпа́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
перасыпа́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перасыпа́ць I несов.
1. в разн. знач. пересыпа́ть;
2. разг. (с целью ремонта) перебира́ть;
1, 2 см. перасыпа́ць
перасыпа́ць II несов., в разн. знач. пересыпа́ть; см. перасыпа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перасы́паць, ‑плю, ‑плеш, ‑пле; зак., што.
1. Сыплючы, перамясціць, высылаць у другое месца, другую тару. Ігнат Андрэевіч зачэрпнуў жменю зярнят, перасыпаў з далоні на далон[ь], узяў адно зерне на зубы. Шамякін.
2. і чаго. Насыпаць больш, чым трэба; перадаць. Перасыпаць цукру ў чай.
3. чым. Насы́паць чаго‑н. паміж чым‑н.; абсыпаць, насыпаць. Перасыпаць адзенне нафталінам.
4. перан.; чым. Перапоўніць (мову) якімі‑н. заўвагамі, спецыфічнымі зваротамі, словамі і пад. Перасыпаць апавяданне дыялектызмамі.
5. Разабраць і сабраць нанава што‑н., замяніўшы пашкоджаныя часткі; абнавіць. А ўрэшце яно і не так важна, каму належала хата, тым болей, што дзед Талаш перасыпаў яе і можа па справядлівасці лічыцца яе гаспадаром. Колас. Кола трэба перасыпаць, шасцярню зрабіць зусім новую. Чорны.
перасыпа́ць 1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да перасыпаць.
перасыпа́ць 2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак. да пераспаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перасы́паць, пірасы́паць ’перабудаваць старую драўляную будыніну, у якой гнілое бярвенне замяняецца новым’ (Некр.; Варл.; бялын., Янк. Мат.; Мат. Гом.), ’рамантаваць агароджу’ (навагр., Жыв. сл.), драг. пырысэ́патэ (хату, хлыва́) ’паднавіць будынак’ (Лучыц-Федарэц, вусн. паведамл.), перасыпа́нка ’рамантаваная хата з падноўленымі вянкамі’ (навагр., Сцяшк. Сл.). Укр. бойк. переси́пати (піч, хату) ’перабудаваць, пераставіць’, зах.-валын. пирисе́пате ’збіраць нанова рассыпаныя клёпкі ці ўстаўляць новае дно’; рус. кастр., арл., наўг. пересыпа́ть ’разбіраць і зноў складваць, перабудоўваць (аб будынках)’, польск. przesypać ’тс’, славац. presýpať perie ’памяняць пер’е ў падушках’. Да пера- і cы́паць (гл.). Утварылася ў выніку семантычнага пераносу: першапачаткова слова ўжывалася толькі ў адносінах да сыпучых цел, пазней — у адносінах да драўлянага посуду і начыння: перабіраліся клёпкі, старыя замяняліся новымі, зноў набіваліся абручы, і, параніце, назва дзеяння, звязанага з гэтым рамонтам, перайшла на рамонт будынкаў, агароджы і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лапа́ціць, -па́чу, -па́ціш, -па́ціць; -па́чаны; незак., што (разм.).
Перамешваць, перасыпаць лапатай.
Л. збожжа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перасыпа́нне 1, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. перасыпа́ць — перасы́паць (у 1, 3, 4 і 5 знач.).
перасыпа́нне 2, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. перасыпа́ць — пераспаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шуфлява́ць, -лю́ю, -лю́еш, -лю́е; -лю́й; -лява́ны; незак., што.
Зграбаць, ссыпаць, перасыпаць і пад. шуфлем.
Ш. вугаль.
|| наз. шуфлява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пересы́пать сов., в разн. знач. перасы́паць;
пересы́пать зерно́ в мешки́ перасы́паць збо́жжа ў мяшкі́;
пересы́пать опи́лками перасы́паць пілаві́ннем.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)