перакі́дацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).
3 цяжкасцю пражыць, перабыць які-н. час.
Той-сяк так перакідаліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакі́дацца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перакі́даюся |
перакі́даемся |
| 2-я ас. |
перакі́даешся |
перакі́даецеся |
| 3-я ас. |
перакі́даецца |
перакі́даюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перакі́даўся |
перакі́даліся |
| ж. |
перакі́далася |
| н. |
перакі́далася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перакі́дайся |
перакі́дайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
перакі́даўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перакіда́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перакіда́юся |
перакіда́емся |
| 2-я ас. |
перакіда́ешся |
перакіда́ецеся |
| 3-я ас. |
перакіда́ецца |
перакіда́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перакіда́ўся |
перакіда́ліся |
| ж. |
перакіда́лася |
| н. |
перакіда́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перакіда́йся |
перакіда́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
перакіда́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перакіда́цца несов.
1. в разн. знач. перебра́сываться, переки́дываться; перемётываться;
2. разг. (валиться, перевёртываться) опроки́дываться;
3. перен. (на чью-л. сторону) перемётываться;
4. (через что-л.) переки́дываться, перева́ливаться;
5. (у каго, што) фольк. обора́чиваться (кем, чем и в кого, что);
6. страд. перебра́сываться; переки́дываться; перешвы́риваться; передвига́ться; см. перакіда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пражыць, перабыць як-небудзь нейкі час. Здавалася, .. [Параску] зусім не цікавіла, дзе яе гаспадар перакідаецца ноч. Лобан.
перакіда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.
1. Незак. да перакінуцца.
2. Зал. да перакіда́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перакіда́цца, скіда́цца ’ператварацца ў іншую істоту’ (Растарг.), перакі́нуцца ’пераўтварыцца’ (карм., Мат. Гом.), перакі́нуць ’часова пераапрануцца ў іншае (сухое) адзенне’ (Юрч.), мсцісл. пірікіда́ньня ’змена адзення’ (Юрч. СНЛ), перэкіда́цца ’перакульвацца, пераўвасабляцца’ (ТС), перэкі́нуцца ’перакуліцца, змяніцца’, найбліжэй да якіх стаяць польск. przekinąć się, przekidać się ’перакінуцца, перамяніцца; перакуліцца’, ст.-польск. przekinąć się ’перайсці на чый-небудзь бок’, параўн. “тэхналогію” пераўвасаблення ў ваўкалака: перэкінецца церэз ножа і робіцца наподобіе воўка (ТС). Да пера- і кідаць, кідацца < прасл. *kydati (sę), гл. кідаць, параўн. таксама ўкр. чарніг. перекида́тися ’пераапрануць, змяніць адзежыну’ і ’пераўтварацца, абярнуцца’. Іншую версію прапануе Санько (Kryuja, 1996, 1, 92): перакінуцца, скінуцца ’перавярнуцца на кагосьці, ператварыцца’ звязана не з слав. *kinǫti, *kidati, а з літ. kìsti (kiñta, kìto) ’мяняцца, змяняцца’, kėisti (‑čia, ‑tė) ’мяняць, змяняць, перамяняць, абменьваць’, keìtìklis ’ператваральнік, унформер’, keitìmas ’абмен, размен, змена, замена, ператварэнне’, што ў святле прыведзеных вышэй фактаў не пераконвае, аднак балтыйскі ўплыў на семантыку ’змена (адзення і пад.)’ адмаўляць няма падстаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перакі́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Штуршком, махам перамясціцца цераз каго-, што-н.
П. цераз плот.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Распаўсюдзіцца з аднаго месца на другое.
Агонь перакінуўся з хаты на гумно.
3. перан. Перайсці на чый-н. бок, стаць прыхільнікам каго-, чаго-н. (разм.).
П. ў лагер паўстанцаў.
4. чым. Кінуць што-н. адзін аднаму.
П. мячыкам. П. словам (перан., разм.). П. жартамі (перан., разм.).
5. Перакуліцца, перавярнуцца на бок (разм.).
Воз перакінуўся ў канаву.
|| незак. перакіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і перакі́двацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перакі́двацца несов., см. перакіда́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перешвы́риваться страд. перакіда́цца, перакі́двацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перебра́сываться возвр., страд. перакіда́цца, перакі́двацца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)