перагружа́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
перагружа́ю |
перагружа́ем |
| 2-я ас. |
перагружа́еш |
перагружа́еце |
| 3-я ас. |
перагружа́е |
перагружа́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
перагружа́ў |
перагружа́лі |
| ж. |
перагружа́ла |
| н. |
перагружа́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
перагружа́й |
перагружа́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
перагружа́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
перагружа́ць несов., в разн. знач. перегружа́ть; см. перагрузі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перагружа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да перагрузіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перагрузі́ць, -ужу́, -у́зіш, -у́зіць; -у́жаны; зак., каго-што.
1. Грузячы, перамясціць.
П. збожжа з машыны ў вагоны.
2. Нагрузіць празмерна.
П. воз.
П. вучняў дамашнімі заданнямі (перан).
|| незак. перагружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. перагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.
|| прым. перагру́зачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Перагрузачныя работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перегружа́ть несов., в разн. знач. перагружа́ць;
перегружа́ть ло́дку перагружа́ць ло́дку;
перегружа́ть отчёт изли́шними подро́бностями перагружа́ць справазда́чу залі́шнімі падрабя́знасцямі;
перегружа́ть мешки́ в ваго́н перагружа́ць мяхі́ ў ваго́н;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перагружа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да перагрузіцца.
2. Зал. да перагружаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перагружа́цца несов., возвр., страд. перегружа́ться; см. перагрузі́цца, перагружа́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перагру́зка, ‑і, ДМ ‑зцы; Р мн. ‑зак; ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перагружаць — перагрузіць і перагружацца — перагрузіцца.
2. Стан паводле дзеясл. перагружацца — перагрузіцца (у 2 знач.). Перагрузка даклада цытатамі. □ Ад раптоўнай перагрузкі матор зноў заглух. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бахту́рыць (набахтурыў ему голаву ’забіў яму галаву лухтой’; Чач., Нас.). Магчыма, звязана з групай слоў рус. ба́харь ’балбатун і г. д.’, славен. báhati ’хваліцца’. Суфіксацыя не зусім ясная (здаецца, ‑t‑ur‑ < ‑ъt‑ur‑), як звычайна ў многіх экспрэсіўных словах. Параўн. рус. бахте́ть, бахти́ть ’хваліцца, важнічаць’, бахту́рить ’перагружаць думкі чым-н.’ (пры ба́хать ’ілгаць, хлусіць’). Не выключаецца, аднак, што бахтурыць < бухто́рыць. Параўн. польск. buchtorzyć ’дурыць, баламуціць’. У Насовіча пад бахту́рыць прыводзяцца два значэнні — ’наліваць у пасудзіну’ і ’забіваць галаву лухтой’, параўн. бухто́рыць (Нас.) ’празмерна ліць вадкасць, празмерна піць’. Гэта можа сведчыць, што ’забіваць галаву лухтой, дурыць’ → ’наліваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)