паўно́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паўно́чны паўно́чная паўно́чнае паўно́чныя
Р. паўно́чнага паўно́чнай
паўно́чнае		 паўно́чнага паўно́чных
Д. паўно́чнаму паўно́чнай паўно́чнаму паўно́чным
В. паўно́чны (неадуш.)
паўно́чнага (адуш.)		 паўно́чную паўно́чнае паўно́чныя (неадуш.)
паўно́чных (адуш.)
Т. паўно́чным паўно́чнай
паўно́чнаю		 паўно́чным паўно́чнымі
М. паўно́чным паўно́чнай паўно́чным паўно́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Се́верное мо́ре Паўно́чнае мо́ра.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

се́верный паўно́чны;

се́верное полуша́рие Паўно́чнае паўша́р’е;

Се́верный по́люс Паўно́чны по́люс;

се́верное сия́ние паўно́чнае ззя́нне.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

эква́тар, -а, м.

Уяўная лінія, якая падзяляе зямны шар на Паўночнае і Паўднёвае паўшар’і, а таксама прылеглая да гэтай лініі мясцовасць.

|| прым. экватарыя́льны, -ая, -ае.

Э. пояс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ззя́нне, -я, н.

1. гл. ззяць.

2. Яркае святло, якое выпраменьваецца або адлюстроўваецца чым-н.

Сонечнае з.

У ззянні славы (перан.).

○

Паўночнае ззянне — свячэнне высокіх слаёў атмасферы, якое назіраецца за палярным кругам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спо́лах, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Тое, што і спалох.

На твары ў дзіцяці с.

2. звычайна мн. Паўночнае ззянне, яго водбліск.

3. звычайна мн. Успышкі маланкі, агню, святла; зарніца; водбліскі зары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сия́ние прям., перен. ззя́нне, -ння ср.;

се́верное сия́ние паўно́чнае ззя́нне.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хвалепадо́бны, ‑ая, ‑ае.

Падобны на хвалю; які мае выгляд хвалі. Хвалепадобныя рухі. □ Над галавою гарэла паўночнае ззянне. Светлыя хвалепадобныя палосы пераліваліся рознымі колерамі, рухаліся, плылі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́ўнач¹, -ы, ж.

1. Адзін з чатырох напрамкаў свету, супрацьлеглы поўдню, у бок якога накіравана намагнічаная стрэлка компаса.

З поўначы дзьмуў халодны вецер.

2. Мясцовасць, што ляжыць у гэтым напрамку.

На поўначы Беларусі.

3. Мясцовасць з халодным, суровым кліматам.

Расліннасць поўначы.

|| прым. паўно́чны, -ая, -ае.

Паўночнае ззянне (палярнае).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўно́чны ​1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да поўначы ​1; які знаходзіцца на поўначы, размешчаны на поўнач ад чаго‑н. Паўночны полюс. Паўночнае паўшар’е. Паўночны напрамак. Паўночнае лета. □ Там .. [Туравец] даведаўся, што штаб брыгады знаходзіцца непадалёк, у гэтым жа лесе, на паўночнай ўскраіне. Мележ. // Які дзьме з поўначы (пра вецер). На дварэ дзьмуў рэзкі паўночны вецер. Якімовіч. // Уласцівы поўначы, характэрны для поўначы ​1 (у 1 знач.). Паўночная расліннасць.

•••

Паўночнае ззянне гл. ззянне.

Паўночны захад гл. захад.

Паўночны ўсход гл. усход.

паўно́чны ​2, ‑ая, ‑ае.

Які адносіцца да поўначы ​2; які адбываецца, бывае ў поўнач. Я прачнуўся паўночнай парой. — Зуб на зуб не трапляе. Куляшоў. І якое можна суцяшэнне Ў паўночны час прыдумаць мне. Пысін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)