па́шча, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
Рот звера, рыбы.
Ашчэрыць пашчу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́шча
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
па́шча |
па́шчы |
| Р. |
па́шчы |
па́шчаў |
| Д. |
па́шчы |
па́шчам |
| В. |
па́шчу |
па́шчы |
| Т. |
па́шчай
па́шчаю |
па́шчамі |
| М. |
па́шчы |
па́шчах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
па́шча ж., разг., прям., перен. пасть; зев м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́шча, ‑ы, ж.
Рот звера, рыбы. Кракадзіл задрыгаў целам і зрабіўся нерухомы .. з нагою хлопчыка ў пашчы. Маўр. На паперы з’яўляецца воўк — пашча ашчэрана, хіб натапыраны, хвост як палена. Васілевіч. Сабака кінуўся на .. [Сцёпку], ашчэрыўшы ікластую пашчу. Хомчанка. // Разм. зневаж. Вялікі і непрыгожы рот чалавека. І сала і хлеб прападалі ў пашчы Касперыча. Колас. // перан. Цёмнае паглыбленне ў чым‑н. Электраплавільная печ прыняла метал, і Міхал сам, замест падручнага, узяўся кідаць у яе вогненную пашчу стальныя брыкеты. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Па́шча ’рот звера, рыбы’ (ТСБМ). Укр. па́шча ’ляпа, зяпа’. Бел.-укр. ізалекса. Утворана пры дапамозе суфікса ‑tʼа ад назоўніка pas‑tь ’пастка’ (першасная форма pad‑tь) < pasti > па́даць, упа́сці (гл.), параўн. рус. про́пасть ’прорва, бездань’, паўн.-сіб. пащь ’пастка на пясца’. Гл. таксама па́стка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зя́па, -ы, мн. -ы, зяп, ж. (разм.).
Рот звера, рыбы; пашча; таксама (груб.) пра рот чалавека.
Заткні зяпу!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клыка́сты, ‑ая, ‑ае.
З вялікімі клыкамі. Клыкастая пашча ваўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля́па, -ы, мн. -ы, ляп, ж.
1. Тое, што і пашча.
Л. воўка.
2. перан. Цёмнае паглыбленне ў чым-н.
Пхаць снапы ў ляпу малатарні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кракадзі́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
Буйны паўзун з тоўстай панцырнай скурай, які водзіцца ў вадаёмах трапічных краін.
|| прым. кракадзі́лавы, -ая, -ае і кракадзі́лаў, -ава.
Кракадзілавая ферма.
Кракадзілава скура.
Кракадзілава пашча.
◊
Кракадзілавы слёзы — пра няшчырае, прытворнае спачуванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пато́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Торкаць некаторы час; торкнуць некалькі разоў у што‑н. Асцярожная, нават і пашча, .. [плотка] спачатку паторкае крошку, нібы заігрываючы з рыбаком. Брыль. Паглядзела [Мілечка], паторкала пальчыкам у кольца валасоў на лбе. Пянкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)