Verbum

анлайнавы слоўнік

патапі́ць гл. тапіць¹.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

патапі́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
	адз.	мн.
1-я ас.	патаплю́	пато́пім
2-я ас.	пато́піш	пато́піце
3-я ас.	пато́піць	пато́пяць
Прошлы час
м.	патапі́ў	патапі́лі
ж.	патапі́ла
н.	патапі́ла
Загадны лад
2-я ас.	патапі́	патапі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час	патапі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

патапі́ць I сов.

1. прям., перен. потопи́ть, утопи́ть;

п. варо́жы крэ́йсер — потопи́ть (утопи́ть) неприя́тельский кре́йсер;

п. жыву́ю спра́ву ў размо́вах — потопи́ть (утопи́ть) живо́е де́ло в разгово́рах;

2. (всех, многих) перетопи́ть, утопи́ть;

◊ п. у крыві́ — потопи́ть в крови́

патапі́ць II сов.

1. (всё, многое — сало и т.п.) перетопи́ть, истопи́ть; (воск — ещё) перепла́вить;

2. (нек-рое время) потопи́ть; (воск — ещё) попла́вить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патапі́ць ¹, ‑таплю, ‑топіш, ‑топіць; зак.

1. каго-што. Апусціць у ваду, на дно. Я стаяла на гары, прымяралася, як зручней скаціцца на лёд, які даўно пагалеў, пасінеў, патапіў сасмактаныя беражкі свае ў вадзе. Лось. // Знішчыць, апусціўшы пад ваду, на дно. Патапіць караблі. □ Тата расказваў, як фашысцкі бамбардзіроўшчык патапіў іх сейнер. Шыловіч. // перан. Нагаворамі, паклёпам загубіць, падвесці каго‑н. Як ні хацеў патапіць яго Каршукоў, а ён [Макар] выжыў і вярнуўся да сваёй хаты. Асіпенка. // перан.; што. Загубіць, зрабіць малапрыкметным сярод мноства чаго‑н. Патапіць жывую справу ў размовах.

2. каго. Утапіць, пазбавіць жыцця, сілаю апусціўшы ў ваду ўсіх, многіх. [Загорскі:] — Полацкіх усіх [раскольнікаў] жыўцом у Дзвіне патапілі, з дзецьмі маленькімі... Караткевіч. [Антанюк:] — Многа людзей на абарону лагера паслаць мы не маглі. Па-першае, нельга абяссільваць атрад.. Па-другое, не кожны партызан з ходу, уначы, упэўнена і без рызыкі мог пераплыць Дняпро. Не хапала яшчэ патапіць людзей. Шамякін.

3. перан.; што. Заглушыць, прыглушыць (пачуцці, думкі), пазбавіцца ад чаго‑н. [Мірон:] Ці перажываў? Ого, яшчэ як! Але праз год-два змірыўся. Як кажуць, патапіў гора... ды не ў пітве, а ў працы. Хадкевіч. Народы няволі Патопяць свой сум, Адзіны уславяць саюз. Глебка.

•••

Патапіць у крыві — жорстка расправіцца з кім‑, чым‑н.

патапі́ць ², ‑таплю, ‑топіш, ‑топіць; зак., што.

1. Растапіць, ператапіць усё, многае. Патапіць усё сала на тлушч. Патапіць воск.

2. і без дап. Тапіць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тапі́ць¹, таплю́, то́піш, то́піць; незак.

1. каго-што. Прымушаць тануць, затапляць.

Т. варожыя караблі.

2. перан., каго-што. Губіць, выдаючы, нагаворваючы на каго-н. (разм.).

3. перан., што. Заглушаць у сабе (думкі, пачуцці і пад.; разм.).

Т. гора ў працы.

|| зак. патапі́ць, -таплю́, -то́піш, -то́піць; пато́плены і утапі́ць, утаплю́, уто́піш, уто́піць; уто́плены.

|| наз. тапле́нне, -я, н. і патапле́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пато́плены ¹, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад патапіць ¹.

пато́плены ², ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад патапіць ².

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

патапля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да патапіць ¹.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

потопи́ть^II сов., прям., перен. (утопить) патапі́ць, утапі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перетопи́ть^III сов. (утопить всех, многих) ператапі́ць, патапі́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

патапле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. патапляць — патапіць ¹ (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)