Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патанчэ́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
патанчэ́ю |
патанчэ́ем |
| 2-я ас. |
патанчэ́еш |
патанчэ́еце |
| 3-я ас. |
патанчэ́е |
патанчэ́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
патанчэ́ў |
патанчэ́лі |
| ж. |
патанчэ́ла |
| н. |
патанчэ́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
патанчэ́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
патанчэ́ць сов. стать то́ньше, потонча́ть, утончи́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патанчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць тонкім, танчэйшым. Алесь ішоў, моцна ставячы ногі, сук неўзабаве патанчэў і пачаў спружыніць пад нагамі, даводзілася балансаваць. Караткевіч. Скура на твары нібы патанчэла, і праз яе праступалі нездаровыя чырвоныя плямы. Карпаў. Памералі, дык у бацькі шыя ўдвая патаўсцела, а ў сына ўдвая патанчэла. Якімовіч. Мікола адчуў, што .. [Таня] зблажэла і патанчэла. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
танчэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак. (разм.).
Станавіцца танчэйшым, больш тонкім.
Лёд танчэе з краёў.
|| зак. патанчэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
патане́ць сов., обл., см. патанчэ́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
утончи́ться
1. патанчэ́ць, патанчы́цца;
2. перен. вы́танчыцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
патане́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Абл. Патанчэць. — Праўда, .. [Туравай] на карысць пайшоў [клопат] — патанела. Жвавая такая зрабілася. Савіцкі. Ірына закруціла тугім вузлом касу, не забыўшыся пажалкаваць, што за апошнія гады каса прыкметна патанела, надзела лёгкую паркалёвую сукенку і прысела на лаўку каля акна. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перахлябісты ’худы, з вельмі ўпалым жыватом’ (ТСБМ, Янк. 1; бялын., Янк. Мат.; Шат., Мат. Маг., Мат. Гом.; лун., Шатал.; ЛА, 1), ’з крывой спіной’ (Шат.), ’тонкі ў поясе’, ’з выгнутай спіной’ (Нар. Гом.), ’пакатая (страха)’ (ЛА, 4), мсцісл. піріхля́бістысць ’патанчэнне, звычайна ў таліі’ (Юрч. СНЛ), перахля́біна ’неглыбокая ўпадзіна, паглыбленне паміж двума ўзвышшамі’ (ТСБМ; лід., дзятл., лях., Сл. ПЗБ); ’нізінка на раллі, дзе стаіць грунтовая вада; упалае месца на целе жывёлы; тонкае, слабое месца на скуры-юхце’ (Варл.), перахля́біцца ’рэзка патанчэць ад голаду, знясілення, выгаладацца, схуднець, змарнець’ (бялын., Янк. Мат.; ТС; Скарбы; Сцяшк. Сл.; Сл. ПЗБ; слонім., Жыв. сл.); перахля́баны, перахля́блы, перахля́бʼяны ’галодны (пра карову)’ (ЛА, 1). Звязана з хля́ба ’худая, схуднелая істота (чалавек, жывёліна)’, хля́бы ’апалыя бакі ў жывёлы’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)