па́сека, -і, ДМ -сецы, мн. -і, -сек, ж.
1. Высечаная дзялянка лесу; месца, дзе высечаны лес.
Раскарчоўваць пасеку.
2. Месца, дзе размешчаны вуллі з пчоламі і спецыяльныя будынкі.
|| прым. па́сечны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
па́сека ж. пчальні́к, -ка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́сека ж.
1. (полоса леса, предназначенная под сруб) лесосе́ка;
2. (место после срубки леса) вы́рубка, за́сека, засе́ка;
3. спец. (место в лесу, расчищенное для пашни) подсе́ка;
4. см. пчальні́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́сека, ‑і, ДМ ‑сецы, ж.
1. Высечаная, выкарчаваная дзялянка лесу. Перад.. [Алёшкавымі] вачыма вырасла шырокая прагаліна — пасека. Якімовіч. Пасеку раскарчоўвалі і на ёй засявалі жыта, ярыну. Колас.
2. Поле на месцы выкарчаванага лесу. Дзе мой [селяніна] капне пот, — Дзірван, пасека Шуміць коласам, Урадлівасцю. Купала.
3. Месца, дзе размешчаны вуллі з пчоламі і спецыяльныя будынкі. Побач, у маладым яблыневым садку, была калгасная пасека, а там — гаспадарчыя будынкі, школа, млын. Кулакоўскі. [Пчолы] неслі ўзятак на новыя пасекі ў свае даўно абжытыя вуллі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Па́сека, пасе́ка, па́сіэка, па́сіка, па́сяка ’поле на месцы расчышчанага лесу’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. ПЗБ, Бес.), ’поле ў лесе’ (Выг.), ’невялікая купа дрэў або гай у полі (дубняк, алешнік)’ (ТС), ’месца, дзе нядаўна быў высечаны лес’ (Некр., Серб.), ’папялішча’ (Маш.), ’месца, дзе стаяць вуллі’ (ТСБМ, Грыг., Маш., Сл. ПЗБ). Укр. па́сіка, рус. па́сека, польск. pasieka, чэш. paseka. Прасл. po‑sěka, якое з po‑sěkti ’пасячы’ — першапачаткова ’высечаныя кусты, якія спальваліся, і на іх месцы рабілася поле’ (Махэк₂, 436), пазней і ’расчышчанае месца для вулляў’ (Праабражэнскі, 2, 26; Брукнер, 398; Фасмер, 3, 211). Сюды ж бяроз. па́сек ’пчаляр’ (Сл. ПЗБ). Больш падрабязна гл. таксама Мюллер (ZSl., 17, 1972 (1), 27), Каткоў (УЗ МОПИ, 341 (1969), 139).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пчальні́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
Тое, што і пасека (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пчальні́к, -ка́ м. па́сека ж., пче́льник
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
подсе́ка с.-х. ля́да, -ды ж., па́сека, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ядране́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Станавіцца больш ядраным (у 2–6 знач.). Ядранела ў лесе; пасека, здавалася, заліта дымам. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пчальні́к, ‑а, м.
Тое, што і пасека (у 3 знач.). Шэсць дарожак неўзабаве зліліся ў адну, і вяла яна да пчальніка, вуллі якога бялелі ўдалечыні пад густымі ліпамі. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)