парушэ́нец
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
парушэ́нец |
| Р. |
парушэ́нцу |
| Д. |
парушэ́нцу |
| В. |
парушэ́нец |
| Т. |
парушэ́нцам |
| М. |
парушэ́нцы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
парушэ́нец, -нцу м., бот. зимолю́бка ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парушэ́нец, ‑нца, м.
Шматгадовая травяністая расліна з паўзучым карэнішчам і ружаватымі кветкамі на доўгіх кветаножках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Парушэ́нец ’расліна душыца палявая, Acinos Moench arvensis Dandy’, ’крынічнік даўгалісты, Veronica longifolia L.’ (Кіс.). Дэрыват ад пару́шыць (гл. рушыць), таму што гэтыя расліны ўжываюцца пры («парушэннях») жаночых хваробах (гл. БСЭ, 4, 253).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зимолю́бка ж., бот. парушэ́нец, -нцу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мацаўні́к ’парушэнец парасоністы, Chimaphila Pursh. umbellata (L.) Nutt.’ (маст., Сл. ПЗБ). Да мацава́ць ’умацоўваць (здароўе)’ — расліна з’яўляецца лекавай. Магчыма, аналагічна ўзнікла лексема мацаўнік ’цыкорыя, Cichorium intybus’ (гродз., Кіс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патаску́ха 1 ’публічная жанчына’ (Мядз.), добр. ’пасялуха’ (Мат. Гом.). Відаць, з рус. потаску́ха; параўн. яшчэ потаскна́я, потаску́ша, потаску́нья ’тс’.
Патаску́ха 2 ’парушэнец парасоністы, Chimaphila Pursh. umbellata (L.)’ (ігн., Сл. ПЗБ). Відаць, да патаску́ха 1. Матывацыя: паўзучае карэнішча расліны цягнецца, па-руску «тащится».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)