парва́ць, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак., што.

1. Разарваць або крыху падраць.

П. вяроўку.

П. адзенне.

2. перан., з кім. Адразу, рэзка спыніць (знаёмства, адносіны і пад. з кім-н.).

П. дыпламатычныя адносіны.

П. з ранейшымі сябрамі.

◊

Жылы парваць (разм.) — надарвацца ад цяжкай працы.

|| незак. парыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парва́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. парву́ парвё́м
2-я ас. парве́ш парвяце́
3-я ас. парве́ парву́ць
Прошлы час
м. парва́ў парва́лі
ж. парва́ла
н. парва́ла
Загадны лад
2-я ас. парві́ парві́це
Дзеепрыслоўе
прош. час парва́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

парва́ць сов.

1. в разн. знач. порва́ть;

п. струну́ — порва́ть струну́;

п. кве́ткі — порва́ть цветы́;

п. су́вязь з кім-не́будзь — порва́ть связь с ке́м-л.;

п. суке́нку — порва́ть пла́тье;

2. порва́ть, разорва́ть;

п. дыпламаты́чныя адно́сіны — порва́ть (разорва́ть) дипломати́ческие отноше́ния;

3. (о льне, конопле) вы́теребить, вы́дергать;

◊ п. вантро́бы — надорва́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

парва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., што.

1. Моцна нацягнуўшы або рыўком раздзяліць на часткі, разарваць. Парваць вяроўку. □ Весялей трэба йграць, хоць бы й струны парваць, Хоць і сам мо вяселлю не рад. Чарот.

2. Разарваць на часткі, падраць. З дна куфра [Назарыха] дастала старыя льняныя абрусы і парвала на пялёнкі. Б. Стральцоў. Ліст сябра.. [Смачны] парваў і кінуў кавалачкі ў пячурку. Галавач. / Пра хмары. І раптам той жа вецер, які ўчора наганяў на людзей нуду, за ноч парваў на дробныя кавалачкі хмары, загнаў іх некуды за небасхіл і сам там жа знік. Сергіевіч.

3. Падраць, нарабіць дзірак. Плішчылася .. [Марылька], плішчылася праз гушчэчу, усё адзенне на сабе парвала. Якімовіч.

4. Пашкодзіць; падарваць. [Міхал:] Наладую падводы толам, парву немцу жалезку ад Віцебска аж да самай Оршы... Кучар.

5. перан.; і з кім-чым. Спыніць, кончыць (сувязі, адносіны і пад.). Парваць знаёмства. Парваць з кампаніяй. □ Адзінокі, бо парваў усе адносіны з сям’ёй, разлучаны з блізкімі, .. [Давід] не сумаваў, не тужыў, як іншыя. Машара.

6. каго. Пакусаць (пра сабаку, ваўка і пад.). [Сцёпа] добра ведаў, што Рыгорка і кроку не зробіць. Інакш Палкан парве яго. Курто.

7. Сарваць усё, многае. [Лукаш:] — Каб не я, то ўвесь ваш боб парвалі б, далібог праўда. Лобан.

8. і без дап. Рваць некаторы час.

•••

Жылы парваць — надарвацца ад цяжкай працы.

Нервы парваць — папсаваць нервы моцным напружаннем.

Парваць жывот (жывата) — тое, што і надарваць жывот (жываты) (гл. надарваць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парыва́ць гл. парваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

изорва́ть сов. падра́ць, падзе́рці; парва́ць, мног. папарыва́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

панарыва́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны зак., чаго.

1. Нарваць¹ вялікую колькасць чаго-н.

П. букеты кветак.

2. Парваць многа чаго-н.

П. паперы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паша́рпаць

‘парваць, падрапаць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паша́рпаю паша́рпаем
2-я ас. паша́рпаеш паша́рпаеце
3-я ас. паша́рпае паша́рпаюць
Прошлы час
м. паша́рпаў паша́рпалі
ж. паша́рпала
н. паша́рпала
Загадны лад
2-я ас. паша́рпай паша́рпайце
Дзеепрыслоўе
прош. час паша́рпаўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

адшматава́ць

‘парваць, разрэзаць на кавалкі каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адшмату́ю адшмату́ем
2-я ас. адшмату́еш адшмату́еце
3-я ас. адшмату́е адшмату́юць
Прошлы час
м. адшматава́ў адшматава́лі
ж. адшматава́ла
н. адшматава́ла
Загадны лад
2-я ас. адшмату́й адшмату́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час адшматава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

паматлашы́ць

‘парваць на шматкі, пабіць, панішчыць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паматлашу́ паматло́шым
2-я ас. паматло́шыш паматло́шыце
3-я ас. паматло́шыць паматло́шаць
Прошлы час
м. паматлашы́ў паматлашы́лі
ж. паматлашы́ла
н. паматлашы́ла
Загадны лад
2-я ас. паматлашы́ паматлашы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час паматлашы́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)