парасці́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -расце́, -расту́ць; -ро́с, -расла́, -ло́; зак., чым.
Пакрыцца расліннасцю.
Акопы параслі травой.
П. мохам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
парасці́
дзеяслоў, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
парасце́ |
парасту́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паро́с |
параслі́ |
| ж. |
парасла́ |
| н. |
парасло́ |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паро́сшы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
парасці́ сов.
1. порасти́;
хай раса́да яшчэ́ ~це́ — пусть расса́да ещё порастёт;
2. порасти́, зарасти́;
по́ле ~сло́ хмызняко́м — по́ле поросло́ (заросло́) куста́рником;
3. вы́расти;
у гэ́тым го́дзе ~сла́ до́брая бу́льба — в э́том году́ вы́росла хоро́шая карто́шка;
дзе́ці ~слі — де́ти вы́росли;
◊ было́, ды быллём ~сло́ — погов. было́ да быльём поросло́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
парасці́, ‑расту, ‑расцеш, ‑расце; ‑расцём, ‑расцяце, ‑растуць; пр. парос, ‑расла, ‑расло; зак.
1. Расці, павялічвацца ў росце некаторы час.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Павырастаць, вырасці. [Марыля:] — Прыняла б я цябе, Амелька, ды сыны не захочуць. Вялікія ўжо хлопцы параслі. Лобан. / Аб раслінах, пладах. Побач з хвоямі параслі кучаравыя бярозкі. Шамякін. У пояс верасы тут параслі, А сосны цесна паспляталі рукі. Свірка.
3. чым. Пакрыцца расліннасцю, зарасці, пазарастаць. Партызанскія акопы Параслі травой, Ягаднікам, верасамі, Хвояй маладой. Танк. Для засады гэта была даволі зручная мясціна: тут крутыя [абочыны] густа параслі арэшнікам і ельнікам. М. Ткачоў. // Абрасці (валасамі). У Меера адна шчака была паголена да сінявы, а другая густа парасла чорным каракулем. Карпюк.
•••
Парасці быллём — тое, што і зарасці быллём (гл. зарасці).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́расць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
па́расць |
па́расці |
| Р. |
па́расці |
па́расцяў
па́расцей |
| Д. |
па́расці |
па́расцям |
| В. |
па́расць |
па́расці |
| Т. |
па́расцю |
па́расцямі |
| М. |
па́расці |
па́расцях |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
параста́ць, ‑ае.
Незак. да парасці (у 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урасці́, -ту́, -це́ш, -це́; уро́с, урасла́, -ло́; зак.
1. у што. Па меры росту пранікнуць углыб, унутр.
Яблынькі добра ўраслі карэннем у глебу.
Хата па вокны ўрасла ў зямлю (перан.: моцна асела).
2. чым. Зарасці, парасці.
Двор урос травой.
|| незак. ураста́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Па́раснік ’маладыя парасткі дрэў або іншых раслін’ (ТСБМ), ’малады лес, звычайна хваёвы’ (Сл. ПЗБ). Ад парасці́ з суф. ‑нік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
быллё, ‑я, н., зб.
Высакарослае сцяблістае пустазелле; бур’ян. На свежых пожнях глыбей у зямлю палезла карэнне былля. Гартны. Пасекі пачыналі зарастаць быллём і палыном. Чарот.
•••
Зарасці (парасці) быллём гл. зарасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Па́растак ’маладая галінка расліны, якая вырасла ад больш старога сцябла або ствала, флянс; сцябло расліны’ (ТСБМ, Шат., Др.-Падб.). Дэрыват ад парасці < расці (гл.) з суф. ‑ак. Па́раска ’тс’ (Сл. ПЗБ) утворана ад таго ж дзеяслова з суф. ‑ка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)