па́нцыр

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. па́нцыр па́нцыры
Р. па́нцыра па́нцыраў
Д. па́нцыру па́нцырам
В. па́нцыр па́нцыры
Т. па́нцырам па́нцырамі
М. па́нцыры па́нцырах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

па́нцыр, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Металічнае адзенне для засцярогі тулава ад удараў халоднай зброі (уст.).

Рыцары ў панцырах.

2. Цвёрдае покрыва некаторых жывёлін.

Чарапашы п.

|| прым. па́нцырны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

па́нцыр м., в разн. знач. па́нцирь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́нцыр, ‑а, м.

1. Адзенне ў выглядзе кашулі, зробленае з пераплеценых дробных металічных кольцаў, якім карысталіся даўней для засцярогі ад удараў халоднай зброяй. Часам сталь скрабне паліцу, Часам іскрай пырсне крэмень... І хаваюцца пад дзёрнам Пікі, панцыры і шлемы, Труны царскіх слуг, ваякаў... Танк. // перан. Аб чым‑н. цвёрдым, што пакрывае што‑н. Гіпсавы панцыр. □ Цвёрды, як сталь, панцыр аўтастрады, што не паддаваўся і лому, прабіў звычайны баравічок — беленькі, далікатны! Карпюк.

2. Цвёрдае покрыва тулава ў некаторых жывёл (кракадзілаў, чарапах, ранаў). Бедная чарапаха схавалася ў свой панцыр. Маўр.

3. Металічная абшыўка ваенных караблёў, паяздоў; браня. Панцыр крэйсера.

4. Вадалазны скафандр для работы на вялікіх глыбінях.

[Ням. Panzer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Па́нцыр ’адзенне ў выглядзе кашулі, зробленае з пераплеценых дробных металічных кольцаў, якім карысталіся даўней для засцярогі ад удараў халоднай зброяй’ (ТСБМ). Ст.-бел. панцеръ, панциръ, панцыръ, панцэръ, пансыръ ’панцыр’ < ст.-польск. pancerz (Булыка, Лекс. запазыч., 68). Рус. па́нцирь, укр. па́нцер, ст.-рус. пансыръ. Формы на ‑ц‑ ва ўсх.-слав. мовах праз польск. pancerz, чэш. panciř, panceř запазычаны з сяр.-в.-ням. panzier < ст.-франц. pancier ’тс’: лац. pantex ’бруха’, а формы на ‑c‑, магчыма, праз пасрэдніцтва сяр.-н.-ням. panser (Міклашыч, 231; Фасмер, 3, 200).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кіра́са, -ы, мн. -ы, -ра́с, ж.

Латы, металічны панцыр на спіну і грудзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

черепа́ховый чарапа́хавы;

черепа́ховый па́нцирь чарапа́хавы па́нцыр;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

браня́, -і́; ж.

1. У старыя часы: засцерагальнае металічнае адзенне воіна (панцыр, латы, кальчуга і інш.).

2. Ахоўная металічная абшыўка танка, баявога карабля, бронецягніка і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

па́нцирь в разн. знач. па́нцыр, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хіці́навы, ‑ая, ‑ае.

Які складаецца з хіціну. Хіцінавыя ўтварэнні. Хіцінавы панцыр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)