паліва́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (разм.).
Тое, што і лейка (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паліва́чка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
паліва́чка |
паліва́чкі |
| Р. |
паліва́чкі |
паліва́чак |
| Д. |
паліва́чцы |
паліва́чкам |
| В. |
паліва́чку |
паліва́чкі |
| Т. |
паліва́чкай
паліва́чкаю |
паліва́чкамі |
| М. |
паліва́чцы |
паліва́чках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паліва́чка ж., разг. (сосуд для поливки растений) ле́йка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паліва́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Разм. Пасудзіна для палівання ў выглядзе вядра з упаянай у яго трубкай; лейка (у 2 знач.). Купала хадзіў у расхінутым фрэнчы з палівачкай у руках і апырскваў кветкі. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́йкаI
1. (для поливки растений) ле́йка, -кі ж., паліва́чка, -кі ж.;
2. (для переливания) ле́йка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ле́йка 1, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.
1. Прыстасаванне ў выглядзе конуса з вузкай трубкай для пералівання і фільтравання вадкасцей.
2. Тое, што і палівачка.
3. Спец. Чарпак для вылівання вады.
ле́йка 2, ‑і, ДМ лейцы; Р мн. леек; ж.
Від вузкаплёначнага фотаапарата. З «лейкай» цераз плячо, спяваючы, па лесвіцы збягала дзяўчына. Алешка.
[Ням. Leica (скарачэнне слова Leitz-Camera — па назве фірмы Leitz).]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ле́йка 1 ’прыстасаванне ў выглядзе конуса для пералівання і фільтравання вадкасці’, ’палівачка’, ’чарпак для вылівання вады’ (Бяльк., Касп., Яруш., Гарэц.; лях., Сл. паўн.-зах., ТСБМ). Укр. лі́йка, рус. ле́йка, польск. lej, ст.-польск. lej (XIV ст.), lejek, lij, lijek, н.-луж. lějk, lejk, в.-луж. lik, чэш. lejík, lejček, славен. lȋj, lijec, серб.-харв. чакаўск. лиј, леј, істрыйск. ли̏јак, lȉjevak ’тс’. Магчыма, яшчэ прасл. lějь, lějьkъ — спачатку як nomen agentis, а пазней nomen instrumenti (параўн. іншыя ўтварэнні з тым жа коранем: каш. ledło ’лейка’, в.-луж. lijidło ’адліўка’, рус. лия́ло ’адлівачная форма’). Утворана ад леяць (гл.), якое з прасл. lějati (Слаўскі, 4, 119–120).
Ле́йка 2 ’вылівак’ (стаўб., Нар. сл.; карэліц., З нар. сл.). Відавочна, паходзіць з *ле́як < *левак < вылівак; другая частка слова ‑йка — у выніку кантамінацыі з лексемай яйка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)