пале́скі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
пале́скі |
пале́ская |
пале́скае |
пале́скія |
| Р. |
пале́скага |
пале́скай
пале́скае |
пале́скага |
пале́скіх |
| Д. |
пале́скаму |
пале́скай |
пале́скаму |
пале́скім |
| В. |
пале́скі (неадуш.)
пале́скага (адуш.) |
пале́скую |
пале́скае |
пале́скія (неадуш.)
пале́скіх (адуш.) |
| Т. |
пале́скім |
пале́скай
пале́скаю |
пале́скім |
пале́скімі |
| М. |
пале́скім |
пале́скай |
пале́скім |
пале́скіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Музы́чыць ’іграць’ (ТС). Палескае. Да музы́ка ’музыкант’. Гл. му́зыка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пасцёнка ’мата’ (кадінк., Сл. ПЗБ). Палескае. Да сцяна (гл.). Дэмінутыўная функцыя фарманта pa‑ (…k‑a) мае другасны характар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Мігавіца, мы́гавіца, мыга́віца ’маланка’. Палескае (Дзендзелеўскі, Бел.-укр. ізал., 25). Рус. смал., пск. ми́говка ’тс’. Да міг, міга́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмысло́вы, ‑ая, ‑ае.
Своеасаблівы, адметны, непаўторны. Адмысловы танцор. □ Палескае неба мае свае адмысловыя найтанчэйшыя адценні. Чорны. Хто б падумаў, здагадаўся, Што ў такіх аковах Быў Тарас багаты скарбам, Скарбам адмысловым. Купала. // Спецыяльны, асобага прызначэння. Адмысловыя прысмакі. □ [Хлопцам] ужо шыюць маткі трусы, рыхтуюць рукзакі, падбіраюць адмысловую посуду. Якімовіч. // Цудоўны, выдатны. Рыбак быў дзядзька наш Антоні, Як і работнік, адмысловы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Макаве́рт, маковэ́рт ’мяла для расцірання маку, бульбы ці крухмалу’ (Бес., палес., З нар. сл.). Палескае. Складанае слова, утворанае ад мак і верт < прасл. vьrt > вярцець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лятва́, лётва́, летва́, лятво́ ’праца пчалы па збору мёду’ (Анох.; лунін., Шатал.; рэч., Мат. Гом.). Палескае. Да лётаць. Аб суфіксе ‑ва (‑во) гл. Сцяцко (Афікс. наз., 85).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́церня, ма́церына, мацеры́ца ’бэлька пад насцілам з дошак для стога, якая кладзецца на слупы’ (ТС). Палескае. Да ма́цер (гл.) у значэнні ’аснова чаго-небудзь’. Параўн. таксама ма́ціца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
параўна́ўча, прысл.
Тое, што і параўнальна. Выпадкаў прагрэсіўнай асіміляцыі параўнаўча мала ў беларускай мове. Юргелевіч. Было параўнаўча ціха. Мележ. Сонца асвяціла нам .. поле, акаймаванае густым цёмным колам лесу. Тыповае палескае поле, якое параўнаўча не так даўно было пад лесам. Пестрак. Падобных на Гнядкова і Буйскага, хоць і многа іх, усё ж мала для нас. Параўнаўча з тым, што нам трэба для барацьбы, гэта адзінкі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Ме́рхалаць, ме́рхолоць ’гразь, дрыгва’ (ТС). Палескае. Балтызм. Утворана ад балт. асновы merk‑ (параўн. літ. mer̃kti, лат. mḗrkt ’мачыць’, лат. mḗrks ’невялікая сажалка (азярцо) на лузе’) пры дапамозе суфіксаў ‑ол(а)‑ і ‑оць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)