пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.
1. гл. пажраць і пажэрці.
2. перан. Знішчаць цалкам што-н.
Полымя пажырае хаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажыра́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пажыра́ю |
пажыра́ем |
| 2-я ас. |
пажыра́еш |
пажыра́еце |
| 3-я ас. |
пажыра́е |
пажыра́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пажыра́ў |
пажыра́лі |
| ж. |
пажыра́ла |
| н. |
пажыра́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пажыра́й |
пажыра́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
пажыра́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пажыра́ць несов. пожира́ть; см. пажра́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пажыра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да пажэрці.
2. перан. Знішчаць, спальваючы (пра полымя, агонь). Полымя.. загуляе па саламяных хрыбтах будынкаў, нібы прагны бязлітасны звер, пажыраючы іх. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажэ́рці, -жару́, -жарэ́ш, -жарэ́; -жаро́м, -жараце́, -жару́ць; пажо́р, -жэ́рла; -жары́; -жо́рты; зак.
Тое, што і пажраць.
|| незак. пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажра́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны; зак. (разм.).
1. чаго і без дап. З’есці многае ў якой-н. колькасці, прыняць ежу.
2. каго-што. Прагна з’есці ўсё (звычайна пра жывёл).
Саранча пажрала пасевы.
|| незак. пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).
П. вачамі каго-, што-н. (перан.: прагна, не адрываючыся глядзець на каго-, што-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажыра́нне ср. пожира́ние; см. пажыра́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пажыра́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. пажыраць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пожира́ть несов.
1. (поедать) е́сці, з’яда́ць; пажыра́ць;
2. перен. (поглощать) паглына́ць;
3. перен. (об огне, пламени) пажыра́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тля ’дробнае насякомае, якое жывіцца сокам раслін’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сцяшк., Арх. Вяр.), ’моль, Acarus’: тля мучная, сырная (Ласт.), ’плесня, мох на чым-небудзь гнілым; прах; моль, дробныя чарвякі’ (Нас.), ’плесня’ (Байк. і Некр.), тля́га ’тля’ (Барад.), ст.-бел. тля ’тля’ (1489 г., КГС). Укр. тля, дыял. тлі́я, рус. тля ’тс’. Звязваюць з прасл. *tьliti ’хутка і прагна есці, паглынаць; выгадоўваць, адкормліваць; губіць, знішчаць, псаваць, пажыраць’, параўн. стараж.-рус. тьлити ’псаваць, пажыраць’, роднаснае *tьlěti ’тлець’ (гл. тлець). Акрамя таго, супастаўляецца з грэч. τῖλάω ’вадкія экскрэменты’, ’хварэю на панос’, лат. tĩrelis ’балота’, літ. týras ’балота; чысты’, tỹrė ’каша’, што няпэўна (ЕСУМ, 5, 583; Фасмер, 4, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)