павярну́ць, -вярну́, -ве́рнеш, -ве́рне; -вярні́; -ве́рнуты; зак.

1. каго-што. Варочаючы, змяніць становішча каго-, чаго-н.

П. ключ.

П. хворага на бок.

2. каго-што і без дап. Змяніць напрамак, шлях руху.

П. з вуліцы ў завулак.

П. каня назад.

Дарога павярнула ў лес.

3. перан., што. Даць чаму-н. іншы напрамак, развіццё.

П. гаворку на іншы лад.

П. справу па-свойму.

|| незак. паваро́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павярну́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. павярну́ паве́рнем
2-я ас. паве́рнеш паве́рнеце
3-я ас. паве́рне паве́рнуць
Прошлы час
м. павярну́ў павярну́лі
ж. павярну́ла
н. павярну́ла
Загадны лад
2-я ас. павярні́ павярні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час павярну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

павярну́ць сов.

1. поверну́ть, сверну́ть, заверну́ть;

п. за ву́гал — поверну́ть (сверну́ть, заверну́ть) за́ угол;

2. поверну́ть;

п. антэ́ну — поверну́ть анте́нну;

3. поверну́ть, оберну́ть, обрати́ть; (вниз — ещё) наклони́ть;

п. твар да святла́ — поверну́ть (оберну́ть) лицо́ к све́ту;

п. гарма́ты на во́рага — поверну́ть (обрати́ть) пу́шки на врага́;

4. перен. (придать иной смысл) поверну́ть; (придать иное направление — ещё) оберну́ть;

п. жыццё па-но́ваму — поверну́ть жизнь по-но́вому;

п. спра́ву су́праць каго́-не́будзь — оберну́ть де́ло про́тив кого́-л.;

5. разг. употреби́ть, испо́льзовать, обрати́ть;

п. гро́шы на будо́ўлю шко́лы — испо́льзовать (употреби́ть) де́ньги на строи́тельство шко́лы;

6. (вверх дном) переверну́ть;

◊ п. ко́ла гісто́рыі наза́д — поверну́ть колесо́ исто́рии вспять

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

павярну́ць, ‑вярну, ‑вернеш, ‑верне; зак.

1. каго-што. Варочаючы, змяніць становішча каго‑, чаго‑н. Павярнуць ключ. Павярнуць дзіця на другі бок. □ На лёгкі скрып дзвярэй .. [хворы] паволі павярнуў галаву, і ў поглядзе яго адбіліся сполах і недавер’е. Васілевіч. // чым. Зрабіць рэзкі, моцны рух. Разгарнуўся дзед Талаш, павярнуў сваімі шырокімі плячамі, крутнуўся, і жа[ў]неры паадляталі ад яго, як шчэпкі. Колас. // што. Накіраваць у процілеглым напрамку. Павярнуць зброю супроць ворага.

2. Разм. Рушыць у якім‑н. напрамку. Крушынскі саскочыў з ганка і павярнуў да чорнага ходу з боку кухні. Бядуля.

3. Змяніць свой напрамак (пра дарогу, сцежку, лінію і пад.). Ад Нёмана дарога павярнула ў лес. Брыль.

4. каго-што і без дап. Змяніць напрамак свайго або чыйго‑н. руху; пачаць або прымусіць рухацца ў іншым напрамку. Павярнуць каня назад. Павярнуць з вуліцы ў завулак. □ [Антось] павярнуў веласіпед і паімчаўся назад у мястэчка. Чарнышэвіч. Мы павернем воды Енісея З поўначы ў спякотны край пустынь. Панчанка.

5. перан.; што. Змяніць ход; даць іншы напрамак чаму‑н. Павярнуць жыццё. Павярнуць гаворку на іншы лад. □ Павінен стаць быў Леніным Ульянаў, Каб увабраць любоў і гнеў народа, Паклікаць самых дужых і адважных І павярнуць усёй планеты лёс. Грахоўскі. Таленавіты паэт Валянцін Таўлай гарэў жаданнем павярнуць усю заходнебеларускую літаратуру да жыцця, адрадзіць грамадзянскі пафас. У. Калеснік.

6. што. Разм. Скарыстаць, выкарыстаць. — Скончана, — сказаў .. [Гушка], — грошы ў кішэні. Заўтра адно трэба будзе Сурвілу іх перадаць, а ён ужо там паверне іх, куды трэба. Чорны.

•••

Павярнуць (завярнуць) аглоблі — пайсці, паехаць назад, не дасягнуўшы мэты.

Павярнуць кола гісторыі назад — прыпыніць заканамерны ход гістарычнага развіцця, вярнуцца да мінулага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паваро́чваць гл. павярнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уле́ва, прысл.

У левы бок.

Павярнуць у.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

повороти́ть сов., уст., прост. павярну́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напра́ва, прысл.

У правы бок, на правым баку.

Павярнуць н.

◊

Направа і налева — без разбору, усім, усіх і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абвярну́ць

‘павярнуць (галаву); ахінуць чым-небудзь з усіх бакоў, абгарнуць’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. абвярну́ абве́рнем
2-я ас. абве́рнеш абве́рнеце
3-я ас. абве́рне абве́рнуць
Прошлы час
м. абвярну́ў абвярну́лі
ж. абвярну́ла
н. абвярну́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час абвярну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

руляну́ць

‘павярнуць руль’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. руляну́ рулянё́м
2-я ас. руляне́ш руленяце́
3-я ас. руляне́ руляну́ць
Прошлы час
м. руляну́ў руляну́лі
ж. руляну́ла
н. руляну́ла
Загадны лад
2-я ас. руляні́ руляні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час руляну́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)