паваро́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. паваро́т паваро́ты
Р. паваро́ту паваро́таў
Д. паваро́ту паваро́там
В. паваро́т паваро́ты
Т. паваро́там паваро́тамі
М. паваро́це паваро́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. павярнуцца, павярнуць.

2. Месца, дзе паварочваюць.

Выйсці з-за павароту.

3. перан. Поўная змена ў развіцці чаго-н.; пералом.

П. у жыцці.

П. лёсу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паваро́т, -ту м., в разн. знач. поворо́т; (крутой поворот — ещё) изло́м;

п. круго́м — поворо́т круго́м;

на ~ро́це ракі́ — на поворо́те реки́;

п. справы́ ў на́шу кары́сць — поворо́т де́ла в на́шу по́льзу;

п. да ле́пшага — поворо́т к лу́чшему;

◊ лягчэ́й на ~тах! — (по)ле́гче на поворо́тах!;

ад варо́т п. — от воро́т поворо́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паваро́т, ‑у, М ‑роце, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. паварочваць — павярнуць (у 1, 3–6 знач.) і паварочвацца (у 1 знач.) — павярнуцца (у 1, 2 знач.). // Поза, у якой знаходзіцца цела або частка цела. [На фотакартках] са сцяны, у розных паваротах, паглядалі прыгожыя маладыя твары. Ракітны. // Пераход ад адной пары года да другой. У леце пачыналася ўжо тая ледзь значная змена, той паварот часу, калі жыццё прыроды ідзе на спад. Колас.

2. Месца, дзе дарога, рака, вуліца і пад. паварочвае, адхіляецца ўбок. Выйсці з-за павароту. □ Праз колькі хвілін параход схаваўся за паваротам ракі. Краўчанка. Машына рванулася ўперад і знікла за паваротам. Чарнышэвіч.

3. перан. Поўная змена ў развіцці, у становішчы, у ходзе чаго‑н. Паварот у жыцці. Паварот падзей. Паварот размовы. □ Варвара і разгубілася і абрадавалася адначасова ад такога нечаканага павароту справы. Васілевіч.

•••

Ад варот паварот — катэгарычная адмова на чыю‑н. просьбу, зварот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Вярчальным рухам, варочаючыся, змяніць напрамак, становішча.

П. кругом.

П. на другі бок.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Атрымаць нечаканае развіццё.

Справа павярнулася не так, як чакалі.

|| незак. паваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павярну́ць, -вярну́, -ве́рнеш, -ве́рне; -вярні́; -ве́рнуты; зак.

1. каго-што. Варочаючы, змяніць становішча каго-, чаго-н.

П. ключ.

П. хворага на бок.

2. каго-што і без дап. Змяніць напрамак, шлях руху.

П. з вуліцы ў завулак.

П. каня назад.

Дарога павярнула ў лес.

3. перан., што. Даць чаму-н. іншы напрамак, развіццё.

П. гаворку на іншы лад.

П. справу па-свойму.

|| незак. паваро́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. паваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўпаваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.

Няпоўны паварот, палавіна кругавога павароту.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́льт

‘круг; паварот; ухіленне ад удару’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́льт во́льты
Р. во́льта во́льтаў
Д. во́льту во́льтам
В. во́льт во́льты
Т. во́льтам во́льтамі
М. во́льце во́льтах

Крыніцы: tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

віра́ж¹, -у́, мн. -ы́, -о́ў, м. (спец.).

1. Палёт самалёта з крэнам па крузе або паварот па крывой аўтамабіля, веласіпеда.

Крутыя віражы.

2. У вела- і мотаспорце: нахілены паварот спартыўнай дарожкі.

|| прым. віра́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

віра́ж

‘паварот самалёта, карабля’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. віра́ж віражы́
Р. віражу́ віражо́ў
Д. віражу́ віража́м
В. віра́ж віражы́
Т. віражо́м віража́мі
М. віражы́ віража́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)