о́рган
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
о́рган |
о́рганы |
| Р. |
о́ргана |
о́рганаў |
| Д. |
о́ргану |
о́рганам |
| В. |
о́рган |
о́рганы |
| Т. |
о́рганам |
о́рганамі |
| М. |
о́ргане |
о́рганах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
о́рган, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка арганізма, якая мае пэўную будову і спецыяльнае прызначэнне.
О. зроку.
Унутраныя органы.
2. перан., чаго. Сродак, зброя.
Друк — актыўны о. прапаганды.
3. Дзяржаўная ці грамадская ўстанова, арганізацыя.
Мясцовыя органы.
О. аховы здароўя.
4. Друкаванае выданне, што належыць якой-н. установе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
о́рган м., в разн. знач. о́рган;
о. зро́ку — о́рган зре́ния;
○ правізо́рныя о́рганы — биол. провизо́рные о́рганы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́рган в разн. знач. о́рган, -на м.;
о́рган слу́ха о́рган слы́ху;
печа́ть — мо́щный о́рган просвеще́ния и воспита́ния масс друк — магу́тны о́рган асве́ты і выхава́ння мас;
парти́йные о́рганы парты́йныя о́рганы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
орга́н муз. арга́н, -на м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́рган, ‑а, м.
1. Частка расліннага ці жывёльнага арганізма, якая выконвае пэўную функцыю. Органы пачуццяў. Сэрца — орган рэдкай працаздольнасці.
2. перан. Сродак, зброя. Суд у нашай краіне — гэта не толькі орган прымусу. «Звязда».
3. Установа, арганізацыя, якая ўваходзіць у склад сістэмы ўпраўлення і выконвае пэўныя функцыі ў розных сферах грамадскага жыцця. Органы савецкай улады. Гаспадарчыя органы. □ Да вайны .. [Лёня] працаваў у Мінску ў органах бяспекі. Новікаў. У брыгадзе выбраны савет з найбольш актыўных і паважаных работнікаў. На кароткіх сваіх пасяджэннях пасля работы гэтыя аўтарытэтныя брыгадныя органы падводзяць вынікі работы за дзень. Кулакоўскі.
4. Перыядычнае выданне, якое выпускаецца якой‑н. партыяй, арганізацыяй і выражае іх погляды і дзейнасць.
5. Састаўная частка розных прылад, якая выконвае пэўную функцыю. Сепарыруючыя органы камбайна. Рабочыя органы бараны.
•••
Правізорныя органы — часовыя органы ў зародкаў і лічынак мнагаклетачных жывёлін, якія знікаюць у працэсе развіцця арганізма.
Рудыментарны орган — орган, які страціў сваё значэнне ў працэсе гістарычнага развіцця арганізмаў або які знаходзіцца на шляху да поўнага знікнення.
[Ад грэч. órganon — прылада, інструмент.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
О́рган ’частка расліннага ці жывёльнага арганізма, якая выконвае пэўную функцыю’ (ТСБМ). Запазычана праз рус. орган з польск. organ (адпавядае месца націску) (Фасмер, 3, 149). Менш верагодна запазычанне рус. орган са ст.-слав. органъ (КЭСРЯ, 312).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́ртыеў: к. о́рган анат. ко́ртиев о́рган
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прафо́рган м. (прафсаю́зны о́рган) профо́рган (профсою́зный о́рган)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́ртиев / ко́ртиев о́рган анат. ко́ртыеў о́рган.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)