нялю́дскі
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
нялю́дскі |
нялю́дская |
нялю́дскае |
нялю́дскія |
| Р. |
нялю́дскага |
нялю́дскай
нялю́дскае |
нялю́дскага |
нялю́дскіх |
| Д. |
нялю́дскаму |
нялю́дскай |
нялю́дскаму |
нялю́дскім |
| В. |
нялю́дскі (неадуш.)
нялю́дскага (адуш.) |
нялю́дскую |
нялю́дскае |
нялю́дскія (неадуш.)
нялю́дскіх (адуш.) |
| Т. |
нялю́дскім |
нялю́дскай
нялю́дскаю |
нялю́дскім |
нялю́дскімі |
| М. |
нялю́дскім |
нялю́дскай |
нялю́дскім |
нялю́дскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нялю́дскі, -ая, -ае.
1. Не ўласцівы чалавеку, не характэрны для чалавека.
З лесу даносіўся страшэнны н. крык.
2. Які перавышае чалавечыя магчымасці, сілы, моцны па ступені праяўлення.
Многім давялося перанесці нялюдскія пакуты.
3. Антыгуманны, бесчалавечны; ганебны.
Нялюдская вайна.
4. Дрэнны, кепскі (разм.).
Нялюдская дарога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нялю́дскі
1. нечелове́ческий;
2. (антигуманный) нечелове́ческий, бесчелове́чный;
3. разг. (плохой) скве́рный, некраси́вый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нялю́дскі, ‑ая, ‑ае.
1. Не ўласцівы чалавеку, не характэрны для чалавека. Панесліся нялюдскія крыкі і лямант. Гартны. Адам з нялюдскай прагнасцю накінуўся на яду. Чорны. Калі вы пачуеце ноччу ў лесе злавеснае «уху-уху», а потым дзікі, жудасны, нялюдскі рогат, не бойцеся. Гэта крычыць пугач. В. Вольскі. // Не такі, якім павінен быць; дзіўны. [Студэнт] нейкі быў нялюдскі: людзей цураўся, ні з хлопцамі, ні з дзяўчатамі, ні з кім блізка не знаўся. Сабаленка.
2. Які перавышае чалавечыя магчымасці, сілы; моцны па ступені праяўлення. Відаць, у чалавека, што пісаў.. [скаргу], у самога крывавілася, сэрца ад.. нялюдскага здзеку і крыўды. Машара. Маці, маці! Адкуль браліся ў яе сілы, упартая нялюдская цягавітасць і вытрымка? Карпаў.
3. Антыгуманны, бесчалавечны; ганебны. Першая раніца была пачаткам жахлівай, нялюдскай справы — вайны. Брыль.
4. Разм. Дрэнны, кепскі. Нялюдская дарога. □ Хапала [для вёскі] і балота, але і яно было нялюдскае: купіны, парослыя кустамі алешніку, а між іх — рудая каламутная вада. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нялю́дскі, нялюдзкі, нелюцкі ’дрэнны, кепскі; няўдалы; нелюдзімы; бесчалавечны’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк., Сл. ЦРБ, ТС, Мат. Маг., Касп., Нас.), нелю́дны ’непрыгожы’ (Сл. Брэсц.), нелюдзя́шчы ’няздатны, хворы’ (Ян.), сюды ж нялю́дзьдзя ’вылюдак, не падобны да людзей’ (мсцісл., З нар. сл.). Гл. людскі, параўн. няўлюдны (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бесчелове́чный бесчалаве́чны, нялю́дскі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зашыро́кі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Празмерна шырокі, шырэйшы, чым трэба. Зашырокая сукенка. □ Пісталет гэты нейкі нялюдскі, дужа ўжо зашырокае дула. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нечелове́ческий нечалаве́чы, нялю́дскі; (чрезвычайный) надзвыча́йны;
нечелове́ческие уси́лия нечалаве́чыя (нялю́дскія, надзвыча́йныя) намага́нні;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Ніцкі́ ’нелюдзімы’ (слуц., Сл. ПЗБ). Ад ніцы ’змрочны, пануры’, утворана, магчыма, пад уплывам нялюцкі (нялюдскі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нялю́дска нареч.
1. нечелове́чески;
2. нечелове́чески, бесчелове́чно;
3. разг. скве́рно, некраси́во;
1-3 см. нялю́дскі
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)