ничто́ мест. нішто́ (род. нічо́га, дат. нічо́му, вин. нішто́, твор. нічы́м, пред. ні аб чым);

ничто́ ино́е (друго́е) нішто́ і́ншае;

реши́тельно ничего́ ні́чым-нічо́га, абсалю́тна нічо́га, анічагу́ткі;

ничего́ подо́бного нічо́га падо́бнага.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ниче́м мест. в твор., см. ничто́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ничему́ мест. в дат., см. ничто́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ничего́I мест. в род., см. ничто́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Нішто́ ’нішто; абы-як; не шкодзіць’ (Нас.), ’нядрэнна’ (Сл. ПЗБ), ’нішто’ (Касп., Бяльк.), ’нядрэнны, нядрэнна’ (докш., Янк. Мат.; Янк. 1), ’нічога сабе, нішто’ (Гарэц.), нішчо́ ’нішто, ні адно; нічога, так сабе; нядрэнна, добра; нічога страшнага, хоць бы што; нядрэнны, неблагі; немалы’ (ТС), ’нічога, нішто’ (Мат. Гом.), укр. ніщо́ ’нішто, няма чаго’, рус. ничто́ ’нічога; добра, нядрэнна’, польск. nic ’нічога, ані трошкі’, чэш. nic ’нічога’, славац. nič, в.-луж. ničo, н.-луж. nico, славен. nȉč, серб.-харв. ни̏шта, макед. ништо, балг. нищо. Прасл. *ni‑čь(to), параўн. авест. naēčit ’нішто’ (ESSJ SG, 2, 488–490; Фасмер, 3, 76; Махэк₂, 398; Бязлай, 2, 222; Шустар-Шэўц, 13, 1001). Адносна семантыкі гл. нічога.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нішто́ I

1. (род. нічо́га, дат. нічо́му, вин. нішто́, твор. нічы́м, предл. ні аб чы́м) мест. отриц. ничто́;

мне нічо́га не трэ́ба — мне ничего́ не ну́жно;

ні ў чым не вінава́ты — ни в чём не пови́нен;

ён ні аб чым не клапаці́ўся — он ни о чём не забо́тился;

2. в знач. сущ., нескл., ср. ничто́;

без пра́цы чалаве́к — н. — без труда́ челове́к — ничто́;

за н. — а) зря; ни за что́; б) (по дешёвке) за бесце́нок;

н. і́ншаеничто́ ино́е (друго́е);

зве́сці (сысці́) на н. — свести́ (сойти́) на не́т;

лічы́ць за н. — ни во что не ста́вить;

нічо́га не зро́біш — ничего́ не поде́лаешь;

як нічо́га не было́ — как ни в чём не быва́ло;

нічо́га падо́бнага — ничего́ подо́бного;

н. сабе́ — ничего́ себе́;

мно́га шу́му з нічо́гапогов. мно́го шу́ма из ничего́;

без нічо́га нія́кага — без причи́ны

нішто́ II нареч.

1. разг. ничего́;

ко́рмяць там н. — ко́рмят там ничего́;

2. в знач. сказ. (обычно со словом сабе) ничего́;

ураджа́й там н. сабе́ — урожа́й там ничего́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

укрыва́ться

1. укрыва́цца, накрыва́цца, прыкрыва́цца;

укрыва́ться одея́лом укрыва́цца (накрыва́цца) ко́ўдрай;

2. хава́цца, укрыва́цца;

ничто́ не укрыва́лось от его́ взгля́да нішто́ не магло́ схава́цца ад яго́ по́гляду;

3. страд. укрыва́цца, накрыва́цца; хава́цца; прыкрыва́цца; см. укрыва́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пе́рад I предлог с твор.

1. в разн. знач. пе́ред, пред;

п. ле́сам — пе́ред ле́сом;

не адступа́ць п. ця́жкасцямі — не отступа́ть пе́ред тру́дностями;

2. (по сравнению) пе́ред, пред, в сравне́нии с;

яны́ нішто́ п. ім — они́ ничто́ пе́ред (в сравне́нии с) ним;

3. (во временном знач.) пре́жде (чего); (при обозначении времени действия — ещё) на;

п. усі́м — пре́жде всего́;

п. за́хадам со́нца — на зака́те (со́лнца)

пе́рад II, -ду сущ., м.

1. перёд; (в телеге, санях — ещё) передо́к;

п. суке́нкі — перёд пла́тья;

2. сапож. перёд

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пе́ред и пе́редо предлог с твор. пе́рад (кім, чым); пе́рада (употребляется только в сочетании: пе́рада мной); наравне с этим в значении: по сравнению с кем, чем переводится также оборотом у параўна́нні (з кім, чым);

пе́ред до́мом пе́рад до́мам;

пе́ред ним бы́ла откры́та дверь пе́рад ім былі́ адчы́нены дзве́ры;

пе́ред отъе́здом пе́рад ад’е́здам;

не на́до отступа́ть пе́ред тру́дностями не трэ́ба адступа́ць пе́рад ця́жкасцямі;

они́ ничто́ пе́ред ним яны́ нішто́ пе́рад ім (у параўна́нні з ім).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

удержа́ть сов.

1. утрыма́ць; (сдержать) стрыма́ць;

он е́ле удержа́л в рука́х ка́мень ён ледзь утрыма́ў у рука́х ка́мень;

ничто́ не могло́ удержа́ть его́ до́ма нішто́ не магло́ ўтрыма́ць яго́ до́ма;

он удержа́л во́зглас удивле́ния ён стрыма́ў вы́гук здзіўле́ння;

лошаде́й не уде́ржишь ко́ней не ўтрыма́еш (не стрыма́еш);

удержа́ть от необду́манного посту́пка стрыма́ць (утрыма́ць) ад неабду́манага ўчы́нку;

удержа́ть свои́ пози́ции утрыма́ць свае́ пазі́цыі;

удержа́ть в па́мяти утрыма́ць у па́мяці;

2. (вычесть) вы́лічыць, мног. павыліча́ць, павылі́чваць, утрыма́ць;

удержа́ть ава́нс вы́лічыць (утрыма́ць) ава́нс;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)