некрану́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
некрану́ты |
некрану́тая |
некрану́тае |
некрану́тыя |
| Р. |
некрану́тага |
некрану́тай некрану́тае |
некрану́тага |
некрану́тых |
| Д. |
некрану́таму |
некрану́тай |
некрану́таму |
некрану́тым |
| В. |
некрану́ты (неадуш.) некрану́тага (адуш.) |
некрану́тую |
некрану́тае |
некрану́тыя (неадуш.) некрану́тых (адуш.) |
| Т. |
некрану́тым |
некрану́тай некрану́таю |
некрану́тым |
некрану́тымі |
| М. |
некрану́тым |
некрану́тай |
некрану́тым |
некрану́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
некрану́ты
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
некрану́ты |
некрану́тая |
некрану́тае |
некрану́тыя |
| Р. |
некрану́тага |
некрану́тай некрану́тае |
некрану́тага |
некрану́тых |
| Д. |
некрану́таму |
некрану́тай |
некрану́таму |
некрану́тым |
| В. |
некрану́ты (неадуш.) некрану́тага (адуш.) |
некрану́тую |
некрану́тае |
некрану́тыя (неадуш.) некрану́тых (адуш.) |
| Т. |
некрану́тым |
некрану́тай некрану́таю |
некрану́тым |
некрану́тымі |
| М. |
некрану́тым |
некрану́тай |
некрану́тым |
некрану́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
некрану́ты
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
некрану́ты |
некрану́тая |
некрану́тае |
некрану́тыя |
| Р. |
некрану́тага |
некрану́тай некрану́тае |
некрану́тага |
некрану́тых |
| Д. |
некрану́таму |
некрану́тай |
некрану́таму |
некрану́тым |
| В. |
некрану́ты (неадуш.) некрану́тага (адуш.) |
некрану́тую |
некрану́тае |
некрану́тыя (неадуш.) некрану́тых (адуш.) |
| Т. |
некрану́тым |
некрану́тай некрану́таю |
некрану́тым |
некрану́тымі |
| М. |
некрану́тым |
некрану́тай |
некрану́тым |
некрану́тых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
некрану́ты
1. нетро́нутый;
2. перен. де́вственный, первозда́нный;
~тая гле́ба — де́вственная по́чва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
некрану́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога не краналі, да якога не дакраналіся. Некрануты абед. □ У маім некранутым куфлі апала пена, і піва зрабілася светлае, празрыстае. Васілёнак. Жыта зжалі, а ячмень і пшаніца яшчэ амаль усюды стаялі некранутыя, чакалі вострых сярпоў. Мележ. // Цэлы, не разбураны. У Магілёў калона прыехала па світанні. Горад быў цэлы, нават мост цераз Дняпро некрануты. Сабаленка.
2. Які не падпадаў пад уздзеянне чалавека; першабытны. Перада мной стаяў некрануты дрымучы лес. Чарнышэвіч. Тут [на будаўніцтве] — гарманічнае спалучэнне некрапутай прыроды і самай дасканалай тэхнікі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незатро́нутый незакрану́ты, некрану́ты, незачэ́плены.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
першаро́дны, -ая, -ае.
1. Які нарадзіўся першым, самы першы (уст.).
П. сын.
2. перан. Які захоўвае свой натуральны стан, некрануты, першапачатковы (кніжн.).
Першародная прыгажосць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
некрану́тасць ж. де́вственность, первозда́нность; см. некрану́ты 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Не́руш ’глухое месца ў лесе, да якога цяжка дайсці’ (Сцяшк.). Ад не і рухаць ’кранаць, варушыць’, параўн. няру́шаны (нерушеный) ’цэлы, некрануты’ (Нас.), неру́ханы ’неараны’ (Сл. ПЗБ), невору́шэны ’некрануты’, не́воруш ’бязлюднае месца’ (ТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Не́варуш, нёворуш ’неруш, бязлюднае месца’ (ТС). Да варушыць ’кратаць’, параўн. неворушэны ’некрануты’ (там жа), паралельнае ўтварэнне неруш (ад рухаць ’кратаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)