незале́жнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
незале́жнасць |
| Р. |
незале́жнасці |
| Д. |
незале́жнасці |
| В. |
незале́жнасць |
| Т. |
незале́жнасцю |
| М. |
незале́жнасці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
незале́жнасць ж. незави́симость
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
незале́жнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць незалежнага. Незалежнасць думак. Незалежнасць характару. Нацыянальная незалежнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незале́жны, -ая, -ае.
1. Які не залежыць ад каго-, чаго-н.; самастойны, свабодны.
Н. эксперт.
Н. чалавек.
2. Які выражае самастойнасць у чым-н.
Незалежныя думкі.
Трымаць сябе незалежна (прысл.).
3. Самастойны ў міжнародных адносінах; суверэнны.
Незалежная дзяржава.
|| наз. незале́жнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Незале́жнасць ’самастойнасць, аўтаномнасць’ (Яруш., Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), укр. незалежність ’самастойнасць, непадпарадкаванасць’. Запазычана з польск. niezależność ’тс’ або ўтворана на мясцовай глебе ад зале́жны, зале́жнасць ’несамастойнасць’, якое ў сваю чаргу, відаць, запазычана з польск. zależny, zależność ’тс’, ад zależeć ’быць залежным, несамастойным’ (< za‑leżeć, гл. ляжа́ць). На базе гэтай жа мадэлі прыназоўнік *za + дзеяслоў стану (спакою), аднак з іншым лексічным напаўненнем, утвораны рус. незави́симость (ад за‑висеть ’залежаць’), чэш. nezávislost, славен. nezavisnost, серб.-харв. неза́висност, балг. незави́симост, макед. независност і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аўтано́мія, -і, ж.
Самакіраванне, незалежнасць у кіраванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
незави́симость незале́жнасць, -ці ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свабодалюбі́вы, -ая, -ае.
Які любіць свабоду, незалежнасць, прасякнуты любоўю, імкненнем да свабоды, да незалежнасці.
С. народ.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суверэнітэ́т, -у, М -тэ́це, м.
Поўная незалежнасць дзяржавы ад іншых дзяржаў у яе ўнутраных справах і міжнароднай палітыцы.
Нацыянальны с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апрыёрнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць апрыёрнага: незалежнасць ад вопыту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)